งานวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมายสำคัญอยู่ ๒ ประการ คือ ประการแรก เพื่อศึกษาหลักคำสอนเรื่องมรณสติตามทัศนะของพระพุทธศาสนาเถรวาท ประการที่ ๒ เพื่อศึกษาวิเคราะห์อิทธิพลของมรณสติ รวมไปถึงลักษณะทางพระพุทธศาสนา ลักษณธทางจิตสังคม และปัจจัยภูมิหลัง ที่มีผลต่อพฤติกรรมการทำงานของพยาบาลผู้ดูแลผู้ป่วยหนักในเขตกรุงเทพมหานคร
การวิจัยเอกสารพบว่า หลักคำสอนเรื่องมรณสติสอนให้ระลึกถึงความตายที่จะต้องมีมาถึงตนเป็นธรรมดา พิจารณาให้ใจสงบจากอกุศกรรม เกิดความไม่ประมาทและไม่หวาดกลัว คิดเร่งขวนขวายทำความดีแก่ตนเองและสังคม
การวิจัยภาคสนาม กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษาเป็นพยาบาลวิชาชีพที่เป็นพุทธศาสนิกชนจากโรงพยาบาลในสังกัดสำนักการแพทย์ และโรงพยาบาลสังกัดเอกชน ในเขตกรุงเทพมหานคร จำนวน ๓๐๓ คน
ตัวแปรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ แบ่งออกเป็น ๓ ประเภท คือ ๑) ตัวแปรเกี่ยวกับลักษณะทางพระพุทธศาสนา ๓ ตัวแปร ได้แก่ ความเข้าใจเรื่องมรณสติ วิถีชีวิตแบบพุทธ และความเชื่อทางพระพุทธศาสนา ๒) ตัวแปรเกี่ยวกับลักษณะทางจิตสังคม ๔ ตัวแปร ได้แก่ ความเชื่ออำนาจในตน สุขภาพจิต แหตุผลเชิงจริยธรรม และการสนับสนุนทางสังคม ๓) ตัวแปรด้านปัจจัยภูมิหลัง ๕ ตัวแปร ได้แก่ อายุ ระยะเวลาในการทำงาน สถานภาพสมรส ประสบการณ์ในการพยาบาลผู้ป่วยหนัก และสังกัดสถานที่ทำงาน ใช้การวิเคราะห์แบบสหสัมพันธ์ (Correlation) การวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบ ๒ ทาง (Two way Analysis of Variance) และการทดสอบความแตกต่าง (t-test) เพื่อทดสอบสมมติฐานที่ตั้งไว้ ๑๒ ข้อ
ผลการวิจัยที่สำคัญมีดังนี้
๑) ลักษณะทางพระพุทธศาสนา ๓ ด้าน ได้แก่ ความเข้าใจเรื่องมรณสติวิถีชีวิตแบบพุทธ และความเชื่อทางพระพุทธศาสนาของพยาบาล มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยหนัก
๒) ลักษณะทางจิตสังคม ๒ ด้าน ได้แก่ ความเชื่ออำนาจในตน และการสนับสนุนทางสังคม มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยหนัก
๓) มีปฏิสัมพันธ์ระหว่างความเข้าใจเรื่องมรณสติกับสุขภาพจิตที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยหนัก โดยพบว่า พยาบาลในกลุ่มที่มีสุขภาพจิตต่ำเหมือนกัน ถ้ามีความเข้าใจเรื่องมรณสติสูงจะมีพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยหนักที่สูงกว่าพยาบาลที่มีความเข้าใจเรื่องมรณสติต่ำ
๔) มีปฏิสัมพันธ์ระหว่างความเข้าใจเรื่องมรณสติกับเหตุผลเชิงจริยธรรมที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยหนัก โดยพบว่า พยาบาลในกลุ่มที่มีเหตุผลเชิงจริยธรรมต่ำเหมือนกัน ถ้ามีความเข้าใจเรื่องมรณสติสูงจะมีพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยหนักที่สูงกว่าพยาบาลที่มีความเข้าใจเรื่องมรณสติต่ำ
๕) ปัจจัยภูมิหลัง ๓ ด้าน ได้แก่ อายุ ระยะเวลาในการทำงาน และสังกัดสถานที่ทำงานของพยาบาลที่ต่างกัน ส่งผลให้มีพฤติกรรมการพยาบาลผู้ป่วยหนักแตกต่างกัน
|