การศึกษาบทบาทพระสงฆ์กับการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ : ศึกษาเฉพาะกรณีบทบาทของพระนิภากรโสภณ (ไกร ฐานิสฺสโร) วัดหนองกลับ อำเภอหนองบัว จังหวัดนครสวรรค์ มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ ๑) เพื่อศึกษาแนวคิดและบทบาทการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ของพระภิกษุในพระพุทธศาสนาเถรวาท ๒) เพื่อศึกษาแนวคิดและบทบาทการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ของพระนิภากรโสภณ (ไกร ฐานิสฺสโร) ๓) เพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์ในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ของพระนิภากรโสภณ (ไกร ฐานิสฺสโร)
ผลการวิจัยพบว่า แนวคิดและบทบาทการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ของพระภิกษุในพระพุทธศาสนาเถรวาทนั้น ดำเนินการอนุรักษ์ใน ๒ ลักษณะ คือ การอนุรักษ์โดยตรง ได้แก่ การไม่ทำลายป่าไม้ทุกประเภทซึ่งมีบทบัญญัติเกี่ยวกับการห้ามพรากของเขียวหรือต้นไม้ เป็นต้น และการอนุรักษ์โดยอ้อม ได้การอยู่ในป่าแบบพึงพาอาศัย โดยอาศัยป่าเป็นสถานที่สัปปายะในการปฏิบัติธรรม
แนวคิดและบทบาทการอนุรักษ์ป่าไม้ของพระนิภากรโสภณ (ไกร ฐานิสฺสโร) พบว่า เป็นกูศโลบายในการเสริมสร้างความดี มุ่งการพัฒนาคุณภาพของชีวิต พร้อมกับการให้คำปรึกษาการให้การศึกษาแก่ชุมชน รวมทั้งการส่งเสริมภูมิปัญญาในท้องถิ่นในการอนุรักษ์ป่าไม้ โดยเป็นปลูกจิตสำนึกในการรักษาสิ่งแวดล้อมป่าไม้ให้กับชุมชน อันจะเป็นประโยชน์ต่อวิถีการดำรงชีวิตของชาวบ้านและชุมชน บทบาทการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติของพระนิภากรโสภณนั้น ได้เผชิญกับอุปสรรคนานัปการ มีปัญหาและความขัดแย้งในการทำงาน แต่ด้วยการลงมือปฏิบัติให้เห็นคุณค่า ความสำคัญของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จึงทำให้ชาวบ้านและชุมชนได้เข้าใจในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ของท่าน
ส่วนผลสัมฤทธิ์ของการอนุรักษ์ทรัพยากร ป่าไม้นั้น พบว่า มีจำนวนป่าไม้ที่เพิ่มมากขึ้นและชาวบ้านยอมและให้ความร่วมมือในการอนุรักษ์ป่าไม้เป็นอย่างดี จนทำให้ท่านได้รับรางวัลพระสังฆานุรักษ์สิ่งแวดล้อม ปี ๒๕๓๔ จากสำนักงานคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
Download |