วิทยานิพนธ์นี้ ศึกษาวิเคราะห์การบำรุงบิดามารดาตามแนวคิดทางพระพุทธศาสนาเถรวาท มีวัตถุประสงค์ในการศึกษา ๓ ประการ คือ ๑) เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องการบำรุงบิดามารดาในพระพุทธศาสนาเถรวาท ๒) เพื่อศึกษาหลักธรรมที่สัมพันธ์กับการบำรุงบิดามารดา ๓) เพื่อศึกษาแนวทางพัฒนาให้บุตรธิดาบำรุงบิดามารดาในชีวิตประจำวัน การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาเอกสาร โดยการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิและผู้มีประสบการณ์ในการบำรุงบิดามารดา แล้ววิเคราะห์นำมาเป็นส่วนประกอบของการวิจัย

ผลการศึกษาพบว่า หลักธรรมตามแนวคิดทางพุทธศาสนาเถรวาทที่เกี่ยวข้องกับการบำรุงบิดามารดา โดยกล่าวถึงการบำรุงบิดามารดาทั้งการบำรุงทางร่างกายและการบำรุงทางใจ รวมทั้งการบำรุงที่เป็นโลกิยะและโลกุตตระ แนวคิดอีก ๒ ประการคือบิดามารดาเป็นผู้ทำอุปการะก่อนจึงเรียกว่า บุพการี ส่วนบุตรธิดาเป็นผู้รู้อุปการะที่พ่อแม่ทำแล้วและตอบแทนจึงเรียกว่า กตัญญูกตเวที นอกจากนี้ยังมีแนวคิดที่ควรปลูกฝังให้มีในใจของบุตรธิดาอีกมี คารวะ ๖ และทิศ ๖ เป็นต้น

สำหรับหลักธรรมที่สัมพันธ์กับการบำรุงบิดามารดา มีทั้งส่วนที่ส่งเสริมและปลูกฝังศีลธรรม ได้แก่ หลักกตัญญูกตเวที หลักคารวะ ๖ หลักทิศ ๖ หลักสาราณียธรรม ๖ หลักฆราวาสธรรม ๔ และหลักพรหมวิหาร ๔ และส่วนที่เป็นปฏิปักษ์ต่อการบำรุงบิดามารดา ได้แก่ หลักอบายมุข ๖ หลักอกุศลมูล ๓ หลักมานะ ๙ (ลบหลู่บุญคุณท่าน) และหลักมักขะ (อุปกิลส ๑๖ ข้อ ๕)

 ส่วนแนวทางพัฒนาให้บุตรธิดาบำรุงบิดามารดาในชีวิตประจำวัน ประกอบด้วยแนวทาง ๔ ประการ ได้แก่ การสร้างให้ตระหนัก หมายถึงการสร้างให้บุตรธิดาเกิดความรู้ความเข้าใจอย่างประจักษ์แจ้ง สร้างให้มีจิตสำนึกรู้ในอุปการคุณของบุพพการี การกระตุ้นเตือนให้สำเหนียก หมายถึงการคอยเงี่ยหูฟัง คอยเอาใจใส่และจดจำสิ่งที่พ่อแม่สอน การปลุกใจให้กระตือรือร้น หมายถึงการเร้าใจให้เกิดความกล้าหาญที่จะทำความดีต่อพ่อแม่ และการนำไปปฏิบัติตามได้ ซึ่งหมายถึงการเป็นตัวอย่างและแบบอย่างที่เป็นรูปธรรม จนสามารถนำไปปฏิบัติตามได้ และกลายเป็นวิถีชีวิตของบุตรธิดาตลอดไป

Download