วิทยานิพนธ์ฉบับนี้  มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาจิตรกรรมฝาผนังเชิงพุทธในสังคมไทย  เพื่อศึกษาจิตรกรรมฝาผนังในพระอุโบสถวัดทองธรรมชาติวรวิหาร  และเพื่อวิเคราะห์              หลักพุทธธรรมที่ปรากฏบนจิตรกรรมฝาผนังในพระอุโบสถวัดทองธรรมชาติวรวิหาร

                ผลการวิจัยพบว่า  จิตรกรรมฝาผนังเชิงพุทธในสังคมไทย  เป็นศิลปะการเขียนภาพสีลงบนฝาผนังภายในโบสถ์วิหาร  เขียนเรื่องราวทางพระพุทธศาสนา  เล่าเรื่องพระพุทธประวัติ  ชาดก ประวัติศาสตร์  และวัฒนธรรมประเพณีที่เกิดขึ้นจากการนับถือพระพุทธศาสนา  ทำให้ประชาชนมีโอกาสได้ศึกษาเรียนรู้เรื่องราวจากภาพเขียนที่ปรากฏอยู่บนฝาผนัง  การได้เห็นจิตรกรรมฝาผนังอันงดงามน่าเลื่อมใสจะนำผู้ชมเข้าไปสนใจในรายละเอียด  ซึ่งสิ่งนั้น  คือ  พระธรรมของพระพุทธเจ้า  และเมื่อรู้พระธรรมดีแล้วผู้ชมก็จะข้ามพ้นจากความยึดติดในความงามของภาพเพียงอย่างเดียว  ดังนั้นจิตรกรรมฝาผนังเชิงพุทธจึงถือเป็นศิลปะที่เชิดชูและจรรโลงพระพุทธศาสนาอย่างแท้จริง

                จิตรกรรมฝาผนังในพระอุโบสถวัดทองธรรมชาติวรวิหาร  เป็นจิตรกรรมไทยแบบประเพณีที่เขียนขึ้นในสมัยรัชกาลที่  ๓  และยังคงรักษาแบบแผนการเขียนภาพสมัยอยุธยา         ตอนปลายไว้  โดยผนังด้านหลังพระประธานเขียนเรื่องไตรภูมิโลกสัณฐาน  ผนังด้านหน้าเขียนเรื่อง   มารผจญ  ผนังด้านข้างส่วนบนเขียนภาพเทพชุมนุมประทับนั่งเรียง  ๓  แถว  และถัดขึ้นไปเป็นภาพคนธรรพ์  วิทยาธร  ส่วนผนังข้างส่วนล่างเขียนเรื่องพระพุทธประวัติ  โดยด้านซ้ายเขียนประวัติช่วงก่อนการตรัสรู้  และด้านขวาเขียนช่วงตรัสรู้แล้วเผยแผ่พระพุทธศาสนาจนเสด็จดับขันธปรินิพพานและหลังจากนั้นไป  ๒๑๘  ปี  การวางตำแหน่งจิตรกรรมมีความสัมพันธ์สอดคล้องกับพระประธานเป็นลักษณะเชิงสัญลักษณ์ว่า  พระพุทธเจ้าทรงตัดสินใจหันหลังให้ความสุขบนโลกและบน  สวรรค์  โดยทรงตั้งพระทัยเด็ดเดี่ยวที่จะแสวงหาทางหลุดพ้นจากความทุกข์ทั้งปวง  เมื่อเหล่าเทพบนสวรรค์ทราบถึงการตรัสรู้ของพระพุทธองค์  ต่างมาชุมนุมเพื่อแสดงความยินดี 

                เมื่อวิเคราะห์หลักพุทธธรรมที่ปรากฏบนจิตรกรรมฝาผนังในพระอุโบสถ                 วัดทองธรรมชาติวรวิหารพบว่า  จิตรกรรมแต่ละภาพมีหลักพุทธธรรมแฝงอยู่ในเรื่องเกี่ยวกับ     การดำเนินชีวิต  ความเป็นจริงของโลก  ความถูกต้องและความดีงามของมนุษย์  ซึ่งหลักพุทธธรรมเหล่านี้จะเป็นแสงส่องทางที่จะนำพาผู้ปฏิบัติไปพบกับชีวิตที่สะอาด  สงบ  สว่าง  เช่น  หลักปัญญาจากภาพพระพุทธเจ้าพบเทวทูตทั้ง  ๔  หลักการดับกิเลสจากภาพมารผจญ  และหลักความไม่ประมาทจากภาพเสด็จดับขันธปรินิพพาน  เป็นต้น  คนทั่วไปดูจิตรกรรมฝาผนังไม่เข้าใจ  เพราะว่าไม่มีประสบการณ์ในการดูภาพไทยโบราณ  จึงมีความจำเป็นที่ต้องแนะนำเกี่ยวกับลักษณะของจิตรกรรมไทยแบบประเพณีก่อนการเข้าชมจิตรกรรมฝาผนัง  ดังนั้นเป้าหมายของการเขียนภาพจิตรกรรมฝาผนังนี้ก็เพื่อให้ผู้ชมได้ศึกษาพระพุทธศาสนามากกว่าเป็นเครื่องประดับตกแต่งผนังโบสถ์วิหารให้สวยงามเท่านั้น

Download