วิทยานิพนธ์นี้ มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาและวิเคราะห์อภิญญาในพุทธปรัชญาเถรวาทเหตุผลที่ศึกษาเรื่องนี้เพราะผู้วิจัยเห็นว่า อภิญญาเป็นหนึ่งในเครื่องมือที่สามารถแสดงให้เห็นและเข้าใจหลักกรรมอันเป็นคำสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตั้งแต่การเกิดขึ้นจนถึงการส่งผลของกรรม อันเป็นวิบากต่อการดำเนินชีวิตของทุกชนชั้นในสังคม ล้วนเป็นสิ่งเข้าใจได้ยากในทางปริยัติ แต่จะเข้าถึงได้ด้วยการปฏิบัติอย่างถูกต้องและเกิดปัญญาญาณทัศนะขึ้นจนกระจ่างแจ้งในองค์ความรู้ตามความเป็นจริง อภิญญามีส่วนส่งเสริมการเข้าถึงธรรมดังกล่าวอย่างยิ่ง

                    การศึกษาของผู้วิจัย มุ่งเน้นเพื่อศึกษาให้เห็นและเข้าใจแนวคิดเกี่ยวกับอภิญญาที่ปรากฏในคัมภีร์พระไตรปิฎกและทัศนะของนักปราชญ์ร่วมสมัย พร้อมทั้งวิธีการปฏิบัติให้บรรลุอภิญญา โดยได้แสดงถึงลักษณะ ความหมาย และสภาพธรรมต่างๆ อีกทั้งความสัมพันธ์ในเชิงอภิปรัชญา ญาณวิทยาและจริยศาสตร์ต่อการปฏิบัติกรรมฐานทั้งแบบสมถกรรมฐานและแบบวิปัสสนากรรมฐาน พร้อมทั้งการวิเคราะห์ถึงเหตุปัจจัยที่ก่อให้เกิดอภิญญาขึ้น รวมไปถึงมูลฐานคือ ความเชื่อ ความจริง หรือข้อเท็จจริง อันเป็นเหตุให้รู้แจ้งในญาณอภิญญา

                    ผลจากการวิจัยทำให้ทราบว่า อภิญญามีอยู่จริง และอภิญญา ๕ ประการแรก สามารถปฏิบัติให้เกิดขึ้นได้ ด้วยการทำสมถกรรมฐานถึงขั้นฌาน และบรรลุธรรมในอภิญญาประการสุดท้ายด้วยวิปัสสนาธุระ โดยจะเกิดขึ้นเมื่อบารมีที่สั่งสมมาดี ดังที่ได้แสดงไว้ในพระไตรปิฎก อรรถกถาและทัศนะของปราชญ์ร่วมสมัยท่านต่างๆ จากผลการศึกษาวิจัยดังกล่าวนี้ ทำให้คนในสังคมที่เข้าใจผิดในเรื่องอภิญญา เมื่อได้ศึกษางานวิจัยนี้แล้วจะตื่นตัวและทำความเข้าใจได้ถูกต้อง

                นอกจากผลดังกล่าวข้างต้น ผู้วิจัยยังพบว่าผู้ที่ได้อภิญญาและรู้จักใช้ประโยชน์ด้วยเหตุและผลโดยไม่ยึดติดหรือหลงไปในความวิเศษของอภิญญา ก็ย่อมจะมีโอกาสบรรลุธรรมด้วยกำลังแห่งอภิญญาเป็นบาทฐานต่อไปจนเข้าสู่นิพพานได้ โดยเฉพาะจริยธรรมที่ปรากฏแก่ผู้เข้าถึงอภิญญานั้นจะทำให้เกิดความสง่างาม หมดความสงสัยในเรื่องต่างๆ มีศรัทธายิ่งขึ้น และจะทำให้ทุ่มเทปฏิบัติจริงจัง อันจะทำให้มีโอกาสเข้าถึงความจริงสูงสุดได้

Download