การศึกษาเชิงวิเคราะห์เรื่องลมในพระพุทธศาสนาเถรวาท  มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ (๑)เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องลมในคัมภีร์พระพุทธศาสนา (๒)ลมกับหมวดธรรมที่เกี่ยวข้องเพื่อการพัฒนาชีวิต(๓) การประยุกต์หลักคำสอนเกี่ยวกับลมในพระพุทธศาสนาสำหรับพัฒนาชีวิต

ผลการวิจัยพบว่า แนวคิดเรื่องลมในพระพุทธศาสนาเถรวาท แบ่งออกเป็น ๒ ประเภท คือ   (๑)ลมที่เป็นองค์ประกอบในสิ่งมีชีวิตโดยเฉพาะในมนุษย์ เรียกว่าลมภายในประกอบไปด้วยลมในลักษณะต่างๆ ๖ อย่าง คือ ลมหายใจเข้า-ออก   ลมที่พัดขึ้นสู่เบื้องบน   ลมที่พัดลงสู่เบื้องล่าง  ลมที่อยู่ในช่องท้อง  ลมที่อยู่ในลำไส้  ลมที่แล่นไปทั่วร่างกาย  (๒)ลมที่เป็นองค์ประกอบในสิ่งไม่มีชีวิต เป็นธรรมชาติที่มีลักษณะพัดไปมา มีภาวะที่เคลื่อนไหว  มีการยักย้ายถ่ายเท เช่น  ลมตะวันออก    ลมมีฝุ่น ลมหนาว  ฯลฯ  

ทั้งลมภายในและลมภายนอก มีความสัมพันธ์กันภายใต้ กฎธรรมชาติ หรือนิยาม ๕    มนุษย์นำลมมาใช้ประโยชน์  โดยการศึกษาธรรมชาติของลมภายในตัวมนุษย์ ในขันธ์ ๕ และศึกษาลมภายนอกมนุษย์เพื่อเป็นข้อมูลในการพัฒนาชีวิต      ลมอยู่ภายใต้กฎไตรลักษณ์เช่นเดียวกับทุกสรรพสิ่ง มนุษย์จึงนำลมมาใช้พัฒนาจิตวิญญาณของตนเพื่อให้เข้าสู่ความจริงโดยการใช้ลมเป็นตัวเชื่อม    พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเน้นการนำลมมาใช้พัฒนาชีวิตในสติปัฏฐาน ๔ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในส่วนของการใช้ลมหายใจเข้าออก หรือ อานาปานัสสติ ๑๖ ขั้น  พระองค์ทรงให้ความสำคัญ เพราะการทำอานาปานนัสสติมีผลมาก  มีอานิสงส์มาก

ผลการวิจัยทำให้มองเห็นว่าการบูรณาการลมในสิ่งมีชีวิตและไม่มีชีวิต ทั้ง ๒ ชนิด ให้เกิดประโยชน์สูงสุดในทางพระพุทธศาสนาด้วยวิธีการ รู้จักลม รู้จักการใช้ลม ให้เกียรติลม ยอมรับลม  สุดท้ายก็ไม่ยึดติดในลม

download