วิทยานิพนธ์เรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาแนวคิดทฤษฎีการเจริญสติในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา เพื่อศึกษาแนวคิด วิธีการเจริญสติในชีวิตประจำวันตามแนวทางของ ติช นัท ฮันห์ และเพื่อศึกษาผลของการเจริญสติตามแนวทางของติช นัท ฮันห์ กับการพัฒนาคุณภาพชีวิต โดยการศึกษาแบบผสมผสาน ทั้งในเชิงเอกสาร และการวิจัยภาคสนาม
จากการวิจัยพบว่า การเจริญสติในทางพระพุทธศาสนา คือ การฝึกเจริญสติปัฏฐาน ๔ ได้แก่ การมีสติพิจารณาในกาย เวทนา จิต และสภาวธรรม โดยเฉพาะการเจริญอานาปานสติ อันเป็นหลักปฏิบัติที่ส่งผลให้ผู้ที่ฝึกปฏิบัติดีแล้วได้รับความสุขสงบทั้งทางร่างกายและจิตใจ จนเกิดเป็นสัมมาสมาธิ และปัญญา สามารถกำจัดทุกข์ และบรรลุมรรคผลนิพพานได้อย่างแท้จริง
ในทัศนะของ ติช นัท ฮันห์ สติเป็นหัวใจแห่งคำสอนในทางพระพุทธศาสนา หลักในการเจริญสติตามแนวทางของท่าน เน้นการฝึกเจริญอานาปานสติควบคู่ไปกับการฝึกเจริญสติปัฏฐาน ๔ ตามกระบวนการของไตรสิกขา คือ ฝึกให้มีสติ ระลึกรู้อยู่กับปัจจุบันขณะอย่างต่อเนื่องจนทำให้ผู้ฝึกปฏิบัติเกิดสมาธิ (สมถะ) และเกิดปัญญา (วิปัสสนา) ทำให้มองเห็นสรรพสิ่งตามความเป็นจริง และนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิต
นอกจากนั้นยังพบว่า ติช นัท ฮันห์ มีองค์ความรู้ในพุทธธรรมอย่างลุ่มลึกทั้งทางฝ่ายเถรวาทและมหายาน และเข้าใจอย่างลึกซึ้งถึงการเปลี่ยนแปลงทางสังคม ทำให้ท่านมีแนวคิดและคำสอนที่โดดเด่นเข้ากับยุคสมัย โดยเน้นที่การนำพระพุทธศาสนาเข้ามาประยุกต์ใช้ในวิถีชีวิต ส่วนรูปแบบและวิธีการเจริญสติมีทั้งการฝึกปฏิบัติในอิริยาบถหลัก และการฝึกปฏิบัติกับกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน โดยมีกุศโลบายที่หลากหลาย เพื่อช่วยให้การฝึกปฏิบัติเป็นไปอย่างผ่อนคลาย เบิกบาน และทำให้กลับมาอยู่กับปัจจุบันขณะได้ง่ายขึ้น ส่วนผลของการเจริญสติตามแนวทางของ ติช นัท ฮันห์ พบว่าทำให้พัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้นทั้งทางด้านร่างกาย วาจา และจิตใจ ทั้งยังเป็นประโยชน์แก่สังคมอีกด้วย
downlond |