การวิจัยเรื่อง “บทบาทของบุตรธิดาที่ดีตามคติพระพุทธศาสนาในชุมชนบ้านดงไชย อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง” ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ ๑) เพื่อศึกษาคุณสมบัติของบุตรธิดาที่ดีตามคติพระพุทธศาสนา ๒) เพื่อศึกษาคุณลักษณะของบุตรธิดาที่ดี กรณีศึกษาชุมชนบ้านดงไชย อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง ๓) เพื่อสังเคราะห์บทบาทของบุตรธิดาที่ดีตามคติพระพุทธศาสนา ในชุมชนบ้านดงไชย อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ระหว่างการวิจัยเอกสาร และการวิจัยข้อมูลการให้สัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่มย่อย

ผลการวิจัย พบว่า

คุณสมบัติของบุตรธิดาที่ดีตามคติพระพุทธศาสนา ประกอบด้วย ๑) ละเว้นจากความชั่วและเหตุแห่งความเสื่อม ไม่เกี่ยวข้องอบายมุขทั้งปวง ๒) ประพฤติปฏิบัติความดี ประพฤติปฏิบัติตนตามหลักสุจริตทั้งทางกาย วาจาและจิตใจ ๓) หมั่นศึกษาและ แสวงหาความรู้ เพื่อเป็นเครื่องพัฒนาสติปัญญา ๔) ฉันทะ ความสนใจ มีความเพียรพยายามและมีการปฏิบัติบรรลุเป้าหมาย ๕) มีความมั่นคง ดำรงชีพตามหลักศีลธรรมและจริยธรรม อันเป็นพื้นฐานแห่งความเป็นกัลยาณชนคนดี ๖) ธำรงตนให้เป็นทายาทที่ดี บริหารทรัพย์สินและ ครอบครัวให้มั่นคง ดำรงตนตามหลักสันโดษ ๓ ประการ ได้แก่ ยถาลาภสันโดษ คือ ยินดีตามที่ได้ ยถาพลสันโดษ คือ ยินดีตามกำลัง และสารูปสันโดษ คือ ยินดีตามสมควรแก่ฐานะแห่งตน

คุณลักษณะของบุตรธิดาที่ดีของชุมชนบ้านดงไชย อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง ประกอบด้วย ๑) ด้านความซื่อสัตย์ กตัญญูกตเวทีต่อบิดามารดา: บุตรธิดาควรประพฤติปฏิบัติตนตอบแทนด้วยการดูแลเอาใจใส่ไม่ทอดทิ้ง ประพฤติดีทั้งทางกาย วาจา ใจ ระลึกถึงคุณผู้ให้กำเนิด เลี้ยงดูตอบแทนตามฐานะอันสมควร ๒) ด้านความอดกลั้นต่อพฤติกรรมของบิดามารดา: บุตรธิดาควรรู้จักวางอุเบกขาวางเฉยอดทนต่อคำดุด่าของท่าน ฟังท่านอย่างสงบไม่ควรโต้เถียงท่านยอมรับในสิ่งที่ท่านเป็น และคิดว่าควรแก้ไขอย่างไรต่อพฤติกรรมของท่าน ๓) ด้านความอดทนในการดูแลบิดามารดา: บุตรธิดาไม่บ่นหรือพูดกระทบกระทั่งจิตใจท่าน ทำให้ท่านมีความสุขกายสบายใจต้องดูแลท่านไม่ว่าจะเจ็บป่วยหรือไม่ ไม่ให้ทางบิดามารดาผิดหวังในสิ่งที่เราทำ ๔) ด้านการสื่อสารกับบิดามารดา: บุตรธิดาควรใช้คำพูดด้วยถ้อยคำสุภาพอ่อนโยน ไม่เสียงดังหยาบคาย เข้าใจในการสื่อสารของท่าน ๕) ด้านการทำภารกิจแทนบิดามารดา: การทำภารกิจแทนบิดามารดา หากเป็นสิ่งที่เราทำได้ ก็ควรตอบแทนท่านด้วยการช่วยงานเพื่อแบ่งเบาภาระงานของท่านด้วยความเต็มใจ และทำให้ดีที่สุด ๖) ด้านการแสดงมารยาทต่อบิดามารดา: บุตรธิดาควรมีความอ่อนน้อมถ่อมตน ไม่ก้าวร้าว หรือใช้ภาษาไม่สุภาพ ปฏิบัติต่อท่านด้วยความเคารพ

บทบาทของบุตรธิดาที่ดีตามคติพระพุทธศาสนา ในชุมชนบ้านดงไชย อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง ๑) บทบาทในการปฏิบัติตนต่อบิดามารดา: คอยดูแลท่านให้บริบูรณ์ด้วยปัจจัย ๔ หมั่นพาท่านไปทำบุญให้ทาน รักษาศีล และเจริญภาวนา หมั่นช่วยเหลือกิจการงานบิดามารดาด้วยความตั้งใจ  สืบวงศ์ตระกูลด้วยการปฏิบัติตนตั้งอยู่บนฐานแห่งความดี ไม่ดำรงตนไปสู่ทางที่เสื่อมเสีย สร้างฐานะให้มั่นคง ประพฤติปฏิบัติตนครั้งบิดามารดายังมีชีวิตอยู่ หากท่านจากไปต้องหมั่นกระทำบุญอุทิศให้ท่านอย่างสม่ำเสมอ ๒) การสื่อสารกับบิดามารดา: หมั่นพูดคุย ไถ่ถามสภาวะความ เพื่อป้องกันมิให้ท่านเกิดความรู้สึกเหงา เป็นกำลังใจทั้งยามทุกข์และสุข พูดจาไพเราะ ไม่ดุด่าหรือทำให้บิดามารดารู้สึกเสียใจ และคอยช่วยเหลือในกิจการงานต่างๆ โดยไม่บ่นหรือปฏิเสธ ๓) การแสดงความรู้สึกต่อบิดามารดา: แสดงความรักและความห่วงใยบิดามารดา ช่วยเหลือกิจการงานของท่านด้วยความวิริยะอุตสาหะไม่ย่อท้อ ตั้งมั่นอยู่บนพื้นฐานแห่งความดี มีความสุภาพอ่อนน้อมถ่อมตน ๔) การแสดงความผูกพันกับบิดามารดา:เอาใจใส่ ไม่ทอดทิ้งบิดามารดาให้อยู่ลำพัง ไม่ทอดทิ้งภารกิจที่ทำไว้ สานต่อกิจการงานบิดามารดาให้สำเร็จลุล่วงด้วยดี ๕) การควบคุมการทำหน้าที่ต่อบิดามารดา: ดูแลอาหารการกิน สุขภาพร่างกาย ด้วยความเต็มใจสานต่อกิจการงานมิให้บกพร่อง นำคำสอนบิดามารดามาประพฤติปฏิบัติ และทำบุญอุทิศให้หลังจากท่านเสียชีวิต

Download