สารนิพนธ์เรื่องการศึกษากายานุปัสสนาในมหาสติปัฏฐานสูตรมีวัตถุประสงค์ ๒ ข้อ คือ ๑ เพื่อศึกษาหลักการเจริญกายานุปัสสนาในมหาสติปัฏฐานสูตร ๒ เพื่อศึกษาแนวการปฏิบัติการเจริญกายานุปัสสนาในชีวิตประจำวัน การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงเอกสารโดยการศึกษาพระไตรปิฎก เอกสารวิชาการทางพระพุทธศานา และ ผลงานวิจัยที่เกี่ยวข้องแล้วนำเสนอผลการวิจัยด้วยการพรรณนาวิเคราะห์

              ผลจากการศึกษาพบว่า การเจริญกายานุปัสสนาในมหาสติปัฏฐาน เป็นการปฏิบัติธรรมในพระพุทธศาสนาคือการรักษาศีล เจริญสติ และเจริญสมาธิ เพื่อให้เกิดปัญญารู้เห็นสภาพความเป็นจริง จุดเริ่มแห่งการเรียนรู้คือการเจริญกายานุปัสสนาในมหาสติปัฏฐาน เพื่อให้มีสติอย่างต่อเนื่องมีพลังเพียงพอในการเห็นการเกิดขึ้น ตั้งอยู่ดับไปของนามรูปก็ต้องเป็นสติที่กล้าแกร่งมีพลังเพียงพอในการทำลายการสืบต่อของอิริยาบถที่เรียกว่าสันตติ การเห็นรูปนามเกิดดับสม่ำเสมอได้นั้นต้องเป็นผู้มีความเพียรมากพอ มีอินทรีย์ที่กล้าแข็ง การเจริญวิปัสสนาภาวนาในพระพุทธศาสนาได้แก่ การปฏิบัติในหลักสัมมาสติคือ การใช้สติและปัญญาพิจารณาในฐานทั้ง ๔ อย่างต่อเนื่อง คือ กายานุปัสสนาสติปัฏฐานคือสติที่เข้าไปตั้งมั่นในกาย เวทนานุปัสสนาสติปัฏฐานคือสติที่เข้าไปตั้งมั่นในเวทนา จิตตานุปัสสนา สติปัฏฐาน คือสติที่เข้าไปตั้งมั่นในจิต ธรรมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน คือสติที่เข้าไปตั้งมั่นในธรรม

             เมื่อวิเคราะห์การเจริญกายานุปัสสนาในมหาสติปัฏฐานสูตรแล้ว จะเห็นได้ว่าการเจริญสติปัฏฐานในทุกอิริยาบทจะทำให้มีสมาธิรู้แจ้งในการเกิดดับของรูปธรรม มีรูปแบบการพิจารณาลมหายใจเข้าออก หากทำให้มากแล้วจะทำให้จิตประณีต สดชื่น อยู่เป็นสุข และทำอกุศลธรรมชั่วร้ายที่เกิดขึ้นแล้วให้อันตธานไปและสงบไปโดยเร็ว.

Download