วัตถุประสงค์ของการวิจัยในเรื่องนี้ เพื่อศึกษาความหมาย หลักการและวิธีการอุปสมบทตาม
พระบรมพุทธานุญาต เพื่อให้รู้ประโยชน์และเป้าหมายสูงสุดของการอุปสมบท ให้ประชาชนเข้าใจหลัก
และวิธีการ รวมถึงจุดมุ่งหมายของการอุปสมบทตามแนวทางของพระพุทธศาสนา เถรวาท เพื่อให้
ประชาชนได้รู้และเข้าใจ รวมทั้งปฏิบัติได้ถูกต้อง
ในปัจจุบันนี้ถึงแม้ว่าชาวพุทธไทยจะยังคงมีศรัทธาในพระพุทธศาสนา และได้เข้ารับการ
อุปสมบทเป็นจำนวนมากก็ตาม แต่เป้าหมายและรูปแบบวิธีการอุปสมบทได้เปลี่ยนไปจากเดิม จาก
การอุปสมบทเพื่อมุ่งบรรลุมรรคผลนิพพานมาเป็นอุปสมบทเพื่อทำตามประเพณี วิธีการอุปสมบทก็ถูก
แทรกแซงจากค่านิยม ความเชื่อ และประเพณีที่ขัดต่อพระบรมพุทธานุญาต เช่น จากความเรียบง่าย
เป็นความฟุ้งเฟ้อ จากการไม่มีพิธีรีตองมาเป็นการเพิ่มพิธีกรรมใหม่เข้าไป เช่น พิธีสู่ขวัญ การหา
ฤกษ์ยามในการอุปสมบท รวมถึงการแต่งเครื่องเซ่นไหว้ก็มีปรากฏในพิธีการอุปสมบทในปัจจุบัน ซึ่ง
ทำให้ห่างไกลออกไปจากหลักการของพระพุทธศาสนาออกไปทุกที และนับวันก็ยิ่งเพิ่มความลี้ลับ
ซับซ้อนมากยิ่งขึ้น พฤติกรรมการอุปสมบทของสังคมไทยปัจจุบันจึงถูกครอบงำจากพิธีกรรม ความ
เชื่อ และค่านิยมสมัยใหม่ จนแทบจะกลืนเป้าหมายของการอุปสมบทที่แท้จริง คนรุ่นใหม่ส่วนใหญ่
เข้าใจว่าการอุปสมบทจะต้องประกอบด้วยพิธีกรรมที่ซับซ้อนและจะต้องมีคนมาร่วมงานมาก การจัด
งานจะต้องยิ่งใหญ่ มีมหรสพสมโภช จึงจะทำให้การอุปสมบทถูกต้อง จากพฤติกรรมการอุปสมบท
ของสังคมไทยปัจจุบันนี้ ทำให้ผู้วิจัยได้มองย้อนกลับไปในสมัยพุทธกาล เพื่อศึกษาหลักและวิธีการ
อุปสมบทที่ถูกต้องตามพระธรรมวินัย แล้วนำมาเปรียบเทียบหาจุดด้อยและจุดต่าง รวมทั้งสาเหตุที่ทำ
ให้การอุปสมบทเปลี่ยนไปจากเดิม และชี้จุดที่ควรแก้ไขแก่สังคม เพื่อปรับรูปแบบและวิธีการใหม่ให้
ถูกต้องตามพระธรรมวินัย ตลอดถึงอิทธิพลของวัฒนธรรมประเพณีการอุปสมบทได้มีสิ่งใดบ้างที่ถูก
กระแสสังคม และค่านิยมสมัยใหม่เข้ามาเกี่ยวข้อง ประเภทและวิธีของการอุปสมบทได้เปลี่ยนไปมาก
น้อยแค่ไหน เปรียบเทียบการอุปสมบทในอดีตและปัจจุบัน โดยได้มุ่งเน้นการศึกษาไปที่ตำบลหัวขวาง
อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม เพราะเท่าที่สังเกตพฤติกรรมการอุปสมบทของชาวตำบลหัว
ขวาง ปรากฏว่าวัตถุประสงค์ วิธีการ และค่านิยม รวมถึงแรงจูงใจในการอุปสมบทเปลี่ยนแปลงไป
เมื่อเทียบกับสมัยพุทธกาล
จากการศึกษาพบว่า พิธีการอุปสมบทในสมัยพุทธกาลมีเป้าหมายสูงสุดเพียงเป้าหมายเดียว
คือ การมุ่งสู่ความหลุดพ้น แต่การอุปสมบทในปัจจุบันได้เพิ่มความสลับซับซ้อนในด้านพิธีกรรมมาก
ยิ่งขึ้น รวมทั้งค่านิยมสมัยใหม่ที่เข้ามามีอิทธิพลต่อหลักและวิธีการอุปสมบท ซึ่งขัดต่อพุทธประสงค์ที่
มุ่งความสันโดษเพื่อประโยชน์สูงสุดในการบรรลุมรรคผลนิพพาน เมื่อสังเกตพฤติกรรมการอุปสมบท
ของประชาชนในปัจจุบัน จะเห็นว่าแม้จะยังรักษาหลักการเดิมเอาไว้ แต่ก็มีการเพิ่มพิธีกรรม ค่านิยม
และประเพณีหลายอย่างเข้าไปด้วย ประชาชนส่วนใหญ่ยังไม่เข้าใจหลักการอุปสมบทที่แท้จริง จึงให้
ความสำคัญกับพิธีกรรมและค่านิยมมากกว่าเป้าหมายของการอุปสมบท ทำให้ปฏิบัติไม่ถูกต้องตาม
พระธรรมวินัย และนับวันก็ยิ่งจะถูกปลูกฝังพิธีกรรมและค่านิยมใหม่ๆ เพิ่มมากขึ้น และเมื่อเข้าใจ
ไขว้เขวก็ทำให้การถ่ายทอดไขว้เขวไปด้วย คนยุคใหม่ก็เข้าใจว่าการอุปสมบทจะต้องประกอบด้วย
พิธีกรรมที่ซับซ้อน จึงจะทำให้การอุปสมบทถูกต้อง หากคณะสงฆ์และผู้เกี่ยวข้องไม่รีบทำความเข้าใจ
ให้กับประชาชน รวมทั้งมีคู่มือกำหนดระเบียบ รูปแบบ และวิธีการอุปสมบทให้เป็นเอกภาพที่ชัดเจน
เพื่อให้ปฏิบัติเหมือนกันทุกภูมิภาคก็จะทำให้การอุปสมบทเป็นไปตามเป้าหมายมากยิ่งขึ้น
Download :  255035.pdf