การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์คือ๑) เพื่อศึกษาสภาพภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ๒) เพื่อเสนอพุทธวิธีการพัฒนาภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ๓) เพื่อประเมินพุทธวิธีการพัฒนาภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ระเบียบวิธีวิจัยที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ได้แก่วิธีการเชิงผสมผสาน (Mixed Method Research)โดยแบ่งการวิจัยออกเป็น ๓ ขั้นตอนกล่าวคือขั้นตอนที่ ๑ ศึกษาสภาพภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา โดยสัมภาษณ์ผู้อำนวยการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษาในภาคเหนือ ๑๖ จังหวัด จำนวน  ๒๕ รูป เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูลได้แก่ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ขั้นตอนที่ ๒เสนอพุทธวิธีการพัฒนาภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา โดยใช้กระบวนการสนทนากลุ่ม (Focus group Discussion) ประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญ จำนวน ๑๒ รูป/คน และ ขั้นตอนที่ ๓ประเมินพุทธวิธีการพัฒนาภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม
แผนกสามัญศึกษา โดยเก็บรวบรวมข้อมูลกับผู้อำนวยการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ในภาคเหนือ๑๖ จังหวัด จำนวน ๓๐ รูป ด้วยแบบประเมินโดยวิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัยพบว่า

๑. สภาพภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษาส่วนใหญ่เป็นพระภิกษุ ไม่มีความถนัดในด้านวิชาการที่เป็นหลักสูตรทางโลก ขาดวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล ขาดความเป็นเอกภาพในการจัดการศึกษา ไม่มีทิศทางการบริหารจัดการทำให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนในกลุ่มสาระการเรียนรู้ต่างๆ ไม่เป็นระบบ และไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควร  ดังนั้นผู้บริหารโรงเรียนควรได้รับการพัฒนาภาวะผู้นำให้เป็นผู้ที่มีศักยภาพ มีความรู้ ความสามารถ เก่งคิด เก่งคน เก่งงาน มากยิ่งขึ้น โดยการนำนวัตกรรมสมัยใหม่มาพัฒนาภาวะผู้นำ คือ ทฤษฎีคุณลักษณะภาวะผู้นำ ทฤษฎีพฤติกรรมภาวะผู้นำ ทฤษฎีภาวะผู้นำตามสถานการณ์ ทฤษฎีภาวะผู้นำแห่งการเปลี่ยนแปลง และนำหลักธรรมมาบูรณาการเข้าสู่กระบวนการพัฒนาภาวะผู้นำ

๒. พุทธวิธีการพัฒนาภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ได้แก่ ทมะ สิกขาและภาวนา โดยนำพุทธวิธีทั้ง ๓ หลักธรรมไปพัฒนาภาวะผู้นำตามหลัก
สัปปุริสธรรม ๗ ได้แก่ ธัมมัญญุตา คือ ความเป็นผู้รู้จักเหตุ อัตถัญญุตา คือ ความเป็นผู้รู้จักผล อัตตัญญุตา คือ ความเป็นผู้รู้จักตน มัตตัญญุตา คือ ความเป็นผู้รู้จักประมาณ กาลัญญุตา คือ ความเป็นผู้รู้จักกาล ปริสัญญุตา คือ ความเป็นผู้รู้จักชุมชนและปุคคลัญญุตา คือ ความเป็นผู้รู้จักบุคคล วิธีการตามหลัก ทมะ คือ การฝึกฝน หรือการฝึกอบรมตนเองให้เจริญก้าวหน้า สิกขา คือ การฝึกอบรม การศึกษา การรู้จักเลือกมาใช้ประโยชน์ เอามาฝึกฝนปรับปรุงตน ซึ่งเรียกว่าไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ ปัญญาและภาวนา คือ การทำให้เกิด ทำให้มีขึ้นหรือการทำให้เจริญขึ้น

๓.ผลการประเมินพุทธวิธีการพัฒนาภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ทั้ง ๔ ด้าน ได้แก่ ความถูกต้อง ความเหมาะสม ความเป็นไปได้ในการปฏิบัติ และประโยชน์พบว่ามีค่าเฉลี่ยรวมทุกด้านเท่ากับ ๔.๕๗ อยู่ในระดับมากที่สุด สามารถนำมาเป็น
พุทธวิธีการพัฒนาภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ได้

Download