การวิจัยเรื่อง “รูปแบบการปกครองสงฆ์ไทยในอนาคต” โดยมีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ ๑) เพื่อศึกษารูปแบบการปกครองสงฆ์ในพระไตรปิฎก ๒) เพื่อศึกษาปัญหาและอุปสรรคการปกครองสงฆ์ไทย ๓) เพื่อเสนอรูปแบบการปกครองสงฆ์ไทยในอนาคต การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการศึกษาข้อมูล เอกสาร และการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) กับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน ๑๒ รูป/คน แล้วนำข้อมูลที่ได้มาทำการวิเคราะห์ในเชิงการพรรณนา เพื่อให้เห็นข้อมูลครอบคลุมอย่างชัดเจน

ผลการวิจัยพบว่า ในสมัยพุทธกาล พระพุทธเจ้าทรงพยายามแก้ปัญหาสังคมเรื่องวรรณะ ทรงตั้งสังคมสงฆ์ขึ้นมีความมุ่งหมายสำหรับผู้ครองชีวิตโดยชอบธรรม สังคมสงฆ์ถือว่าเป็นรูปแบบวิถีชีวิตความเป็นอยู่ที่เรียบง่ายเป็นไปเพื่อความขัดเกลากิเลส และมีจุดมุ่งหมายสูงสุดที่ชัดเจนกล่าวคือมรรคผลนิพพาน รูปแบบการปกครองสงฆ์ส่วนมากปรากฏในคัมภีร์พระวินัยปิฎก ในยุคแรกๆ พระองค์ทรงปกครองด้วยพระองค์เอง พอมาระยะที่สอง ทรงปกครองเองบ้าง ให้พระสาวกช่วยปกครองบ้าง ครั้นถึงยุคตอนปลาย ทรงมอบความเป็นใหญ่ให้หมู่พระสงฆ์ การบัญญัติพระวินัยเพื่อควบคุมความประพฤติของพระสงฆ์ให้เรียบร้อยดีงาม เมื่อมีอธิกรณ์เกิดขึ้นในหมู่สงฆ์ก็ใช้หลักของ   อธิกรณสมถะเพื่อระงับอธิกรณ์ที่เกิดขึ้น และยังมีหลักธรรมที่สนับสนุนส่งเสริมและเกื้อกูลการปกครองสงฆ์ เพื่อทำให้การปกครองมีประสิทธิภาพมากขึ้น จึงทำให้สังคมสงฆ์เป็นสังคมที่มีความเป็นอยู่ผาสุก

 Download