บทคัดย่อ

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ๑) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของพิธีกรรม "เทาะอะโย่งกย้าจก์"๒) เพื่อศึกษาหลักธรรมและคติความเชื่อ ในประเพณีที่เกี่ยวกับ "เทาะอะ-โย่งกย้าจก์"๓) ศึกษาการจัดพิธีกรรม "เทาะอะโย่งกย้าจก์"  ในชุมชนวัดมะขาม จังหวัดปทุมธานี โดยการศึกษาทบทวนคัมภีร์หนังสือตำราที่เกี่ยวข้อง เสนออาจารย์ที่ปรึกษา ปรับปรุงแก้ไขตามข้อเสนอแนะ เรียบเรียงบรรยายเชิงพรรณนา  จากการศึกษาพบว่า

พิธีกรรมเทาะอโยงกย้าะจก์ มีความหมายว่าเป็นการอุบัติขึ้นของพระพุทธเจ้า โดยการจำลองเหตุการณ์ขององค์สมเด็จพระสัมมาพระพุทธเจ้าขณะบำเพ็ญเพียร หลังจากที่รับข้าวมธุปายาสของนางสุชาดาแล้ว เสด็จไปริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชราแล้วอธิฐานลอยถาด ๆ นั้นลอยทวนน้ำไปแล้วจมลงไปซ้อนกับถาดของอดีตพระพุทธเจ้าองค์ก่อน ซึ่งพญานาคที่นอนเฝ้าได้อุทานว่าพระพุทธเจ้าอุบัติขึ้นในโลกอีกองค์ ชาวมอญจึงจำลองพิธีนี้ให้เห็นเป็นรูปธรรม

เทาะอโยงกย้าะจก์ เป็นพิธีกรรมที่เกี่ยวกับ การสร้างพระพุทธรูปเพื่ออุทิศให้แก่บุพการี โดยชาวมอญมีความกตัญญู กตเวทิตา ต่อบุพพการีที่ได้เสียชีวิตไปแล้ว โดยเชื่อว่าผลบุญกุศลนี้จะบังเกิดทิพยสมบัติแก่บุพพการี เพราะชาวมอญ หรือชาวรามัญมีความเชื่ออย่างเคร่งครัดในพระพุทธศาสนาเชื่อในเรื่องบุญ–บาป ตามคำสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า มีความเกี่ยวข้องกับหลักธรรมของพุทธศาสนาเรียกได้ว่าตั้งแต่เกิดจนตาย อีกทั้งให้ความเคารพยกย่องดังในความเชื่อที่ยกมาตั้งแต่ต้น และคนมอญมีความเชื่อว่า การทำใด ๆ ขณะเดียวกันถ้าได้กระทำการที่

ถูกต้องแล้วก็เกิดบุญกุศล ความดีงามและส่งผลต่อชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ญาติพี่น้องวงศ์ตระกูล ก็จะได้อานิสงส์ไปด้วย

การจัดการจัดพิธีกรรม "เทาะอะโย่งกย้าจก์ ในชุมชนวัดมะขามในปัจจุบันพิธีกรรมนี้ยังคงได้รับการสืบทอดและปฏิบัติอยู่ โดยความคิดก้าวหน้าของอดีตเจ้าอาวาสองค์ก่อนที่ ท่านมองเห็นการไกลว่าถ้าจัดพิธีนี้ตามแบบโบราณจะไม่สามารถรักษาประเพณีนี้ได้ เพราะการจัดแบบโบราณจะจัดเป็นการเฉพาะกับญาติสนิท คนทั่วไปจะได้เห็นพิธีนี้น้อยมาก ท่านจึงได้เปลี่ยนแปลงเวลาการจัดพิธีกรรมเสียใหม่ ให้คนทั่วไปไปได้เห็นการจัดพิธีนี้ เพื่อจะได้ติดตา และคุ้นชินในความทรงจำ เมื่อถึงเวลาที่จะต้องใช้งานจริงก็จะได้ปฏิบัติด้วยตนเองมาก เพราะเพียงแค่เปลี่ยนเวลา ก็สามารถทำให้คนรู้จักพิธีนี้มากขึ้น มีความเข้าใจมากขึ้น จึงทำให้ประเพณีนี้อยู่ได้นาน การจัดพิธีกรรม "เทาะอะโย่งกย้าจก์ ของชาววัดมะขามเองก็ยังมีแตกต่างจากชุมชนมอญอื่น ๆ อยู่บ้าง แต่ก็ถือว่าเป็นความหลายหลายที่สร้างความน่าสนใจแก่วัฒนธรรมของตน  

ดาวน์โหลด