บทคัดย่อ

             สารนิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ ๒ ประการ คือ เพื่อศึกษาประวัติและการสั่งสมบารมีของพระโสณกุฏิกัณณเถระ และเพื่อศึกษาการบรรลุธรรมของพระโสณกุฏิกัณณเถระ โดยศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาทตลอดจนหนังสือตำราเอกสารทางวิชาการและงานวิจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง รวบรวมนำมาเรียบเรียงบรรยายเชิงพรรณนา แล้วตรวจสอบความถูกต้องโดยผู้เชี่ยวชาญ

             ผลการศึกษาวิจัยพบว่า การบรรลุธรรมในพระพุทธศาสนา หมายถึง รู้แจ้งอริยสัจ ๔ คือ ทุกข์สมุทัย นิโรธ มรรค โดยอาศัยการพัฒนาปัญญาตามหลักการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนา เพื่อให้จิตบรรลุผ่านวิปัสสนาญาณขั้นต่างๆ ตามลำดับสภาวะแห่งจิต จนเข้าสู่กระแสแห่งนิพพาน ซึ่งเป็นที่สุดของการดับทุกข์ทั้งปวง ผู้มีสภาวะจิตเข้าสู่กระแสแห่งนิพพานได้นั้น เรียกว่า พระอริยบุคคล เริ่มตั้งแต่พระโสดาบัน สกิทาคามี อนาคามี จนถึงพระอรหันต์ ถือเป็นเป้าหมายสูงสุดของพระพุทธศาสนา

             ประวัติการสั่งสมบารมีของพระโสณกุฏิกัณณเถระ พบว่า เดิมมีชื่อว่า โสณะ เป็นชาวเมืองกุรรฆระ เกิดในตระกูลเศรษฐี ในอดีตชาติ ท่านได้เริ่มตั้งความปรารถนา และได้รับพุทธพยากรณ์ในสมัยพระปทุมุตตรพุทธเจ้า และสำเร็จความปราถนาในสมัยพระโคตมพุทธเจ้า เป็นพระอรหันต์ และได้รับยกย่องในฐานะเอตทัคคะด้านการใช้ถ้อยคำที่ไพเราะจากการแสดงพระสูตรทำนองสรภัญญะต่อหน้าพระพักตร์พระพุทธเจ้า นอกจากนี้ ยังได้รับการประทานพุทธานุญาตให้อุปสมบทโดยคณะสงฆ์เพียง ๕ รูป ซึ่งเป็นคุณูปการต่อพระภิกษุสงฆ์ที่อยู่ในปัจจันตชนบทในรุ่นหลังจวบจนปัจจุบัน

             การบรรลุธรรมของพระโสณกุฏิกัณณเถระ พบว่า ตั้งแต่ยังเป็นฆราวาส อุบาสกโสณะมีความตั้งใจประพฤติ และปฏิบัติตนตามหลักธรรมอย่างเคร่งครัดเพื่อหลุดพ้นจากกองทุกข์ โดยถือการบริโภคอาหารมื้อเดียวต่อวัน เป็นผู้ปรารภกายวิเวก ไม่คลุกคลีด้วยด้วยหมู่คณะ รักษาอุโบสถศีลเป็นนิตย์ เมื่อโสณกุฏิกัณณะได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุโดยมีพระมหากัจจายนเถระเป็นพระอุปัชฌาย์ ท่านสมาทานการเป็นอยู่ผู้เดียวซึ่งเป็นการประพฤติวิเวกประการหนึ่ง ได้เจริญวิปัสสนาภาวนาจนได้บรรลุธรรมด้วยการพิจารณาสังขารคือขันธ์ ๕ ลงในไตรลักษณ์ ซึ่งจัดอยู่ในหมวดธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน ได้บรรลุอรหัตตผลพร้อมด้วยอภิญญา ๖ หลังจากที่ได้ถวายการอธิบายพระสูตรโดยการสวดสรภัญญะต่อหน้าพระพักตร์พระพุทธเจ้าในพรรษาแรก

ดาวน์โหลด