บทคัดย่อ
สารนิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ ๒ ประการ คือ เพื่อศึกษาความหลุดพ้นในคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาท และเพื่อศึกษาการพัฒนาตนเพื่อความหลุดพ้นในการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนา โดยศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาท ตลอดจนหนังสือตำราเอกสารทางวิชาการและงานวิจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง รวบรวมนำมาเรียบเรียงบรรยายเชิงพรรณนา แล้วตรวจสอบความถูกต้องโดยผู้เชี่ยวชาญ จากการศึกษาพบว่า
ความหลุดพ้น หรือวิมุตติ ในภาษาบาลี หมายถึง ความก้าวล่วงพ้นจากทุกข์และความสิ้นไปแห่งอาสวะกิเลสเพราะสิ้นภวสังโยชน์ เป็นผลมาจากการอบรมจิตให้เกิดปัญญารู้แจ้งอริยสัจ ๔ บรรลุความเป็นอริยบุคคลสูงสุด ได้แก่ พระอรหันต์ หมายถึง ผู้มีตนที่พัฒนาแล้ว หรือ ผู้ที่ได้พัฒนาตนแล้ว ตรงกับคำบาลีว่า “ภาวิตัตต์” ผู้หลุดพ้นแล้วเป็นผู้มีความสำเร็จสูงสุด เพราะบรรลุเป้าหมายสูงสุดของการพัฒนาตน และเข้าถึงแก่นแท้แห่งพุทธศาสนา ได้ชื่อว่าเป็นผู้ทำตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าแล้ว
การพัฒนาตนเพื่อความหลุดพ้น คือ การศึกษา ฝึกอบรมจิต ให้เกิดปัญญารู้ชัดตามความเป็นจริงของชีวิตในขันธ์ ๕ โดยความเป็นไตรลักษณ์ว่าไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และเป็นอนัตตา ขั้นตอนปฏิบัติในการพัฒนาตน คือ (๑) ไตรสิกขา (๒) อริยมรรคมีองค์ ๘ (๓) ภาวนา การปฏิบัติเพื่อเข้าถึงความหลุดพ้นโดยตรง คือ การเจริญวิปัสสนาภาวนาตามหลักสติปัฏฐาน ๔ ด้วยการกำหนดรู้ กาย เวทนา จิต และธรรม เพื่อให้เกิดสมาธิและปัญญารู้แจ้งรูปนามโดยความเป็นไตรลักษณ์ ซึ่งพระพุทธเจ้าทรงตรัสว่าเป็นทางเดียวเท่านั้นที่สามารถดับทุกข์และทำให้แจ้งนิพพานได้
ดาวน์โหลด |