บทคัดย่อ
วิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ ๑) เพื่อศึกษาเนื้อหาสาระสำคัญและโครงสร้างในสังวรสูตร ๒) เพื่อศึกษาหลักธรรมสำคัญในสังวรสูตร และ ๓) เพื่อศึกษาการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาในสังวรสูตร โดยการศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาท และเอกสารต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง รวบรวม สรุปเรียบเรียงบรรยายเชิงพรรณนา ตรวจสอบความถูกต้องโดยผู้เชี่ยวชาญ
ผลการวิจัยพบว่า สังวรสูตรเป็นพระสูตรที่พระพุทธองค์ตรัสแสดงตามพระอัธยาศัยแก่พระภิกษุสงฆ์โดยทรงสอนให้ สังวร หมายถึงการปิด คือ การสำรวมอินทรีย์ ๖ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ไม่ให้ยินดียินร้าย ในเวลาเห็นรูป ฟังเสียง ดมกลิ่น ลิ้มรส ถูกต้องโผฏฐัพพะ รู้ธรรมารมณ์ด้วยใจ ระวังไม่ให้กิเลสเกิดขึ้นครอบงำใจของตนได้ ในเวลารับรู้อารมณ์ทางทวารทั้ง ๖ ถ้าไปหลงเพลิดเพลิน ชื่นชม ยึดติดอยู่ เป็นสาเหตุให้จิตเสื่อมจากกุศลธรรมทั้งหลาย ซึ่งเป็นต้นเหตุของการเจริญอกุศลธรรมในจิตยึดติดกามคุณ กิเลสนิวรณ์ต่าง ๆ เมื่อได้เจริญจิตด้วยการสำรวมอายตนะเหล่านี้ย่อมไม่เสื่อมจากกุศลธรรม
หลักธรรมคำสอนสำคัญในสังวรสูตรคือการสำรวมระวังในอายตนะภายในและอายตนะภายนอก เพื่อให้มองเห็นคุณและโทษของอกุศลต่าง ๆ ที่จะเกิดติดตามมาหากจิตของพระภิกษุไม่เพลิดเพลิน ไม่เชยชม ไม่ยึดติดรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ และธรรมารมณ์เหล่านั้นอยู่จนขาดการสำรวมระวังปล่อยให้จิตถูกอกุศลธรรมทั้งหลายซึ่งมีรากเหง้ามาจากโมหะ โทสะและโลภะ หลักสังวรธรรมยังเกื้อกูลในการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาอย่างยิ่ง
การปฏิบัติวิปัสสนาในสังวรสูตรสามารถนำหลักสังวรมาใช้โดยการตั้งสติในขณะการรับอารมณ์ทางทวารอายตนะทั้ง ๖ คือ รู้อารมณ์ที่เกิดทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และทางใจ ในปัจจุบัน ให้กำหนดรู้การเกิดดับของอารมณ์และผู้รู้อารมณ์ ตามแนวสติปัฏฐาน ๔ คือการกำหนดพิจารณา กาย เวทนา จิต ธรรม ซึ่งอาศัยธรรมที่เกี่ยวข้องเกื้อหนุน โดยการมีสติสัมปชัญญะในการพิจารณาด้วยความเพียรตลอดเวลา สามารถตัดละต้นเหตุแห่งอกุศลธรรมทั้งหลาย จนรู้เห็นรูปนามตามความเป็นจริงโดยความเป็นไตรลักษณ์ เกิดปัญญาญาณบรรลุมรรคผลนิพพาน หลุดพ้นจากทุกข์ทั้งหลายได้ทั้งในอบายภูมิและทุกข์ในสังสารวัฏฏ์ ซึ่งเป็นเป้าหมายการสังวรสำรวมของภิกษุทั้งหลาย ดังพระอริยบุคคลผู้บรรลุธรรมด้วยการสังวรอายตนะ
ดาวน์โหลด
|
ค้นหา 
.jpg)
