บทคัดย่อ
วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ดังนี้ คือ (๑) เพื่อศึกษาสติปัฏฐาน ๔ ที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนา (๒) เพื่อศึกษาความเปลี่ยนแปลงทางเชาวน์อารมณ์ของผู้เข้าปฏิบัติธรรมตามแนวสติปัฏฐาน ๔ สายพอง ยุบ งานชิ้นนี้เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร (Document Research) และเชิงสำรวจ (Survey Research) โดยมุ่งศึกษาสติปัฏฐาน ๔ ที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนา และความเปลี่ยนแปลงทางเชาวน์อารมณ์ของผู้ปฏิบัติธรรมตามแนวสติปัฏฐาน ๔ สายพอง ยุบ
ผลการวิจัยพบว่าผู้ทีมีเชาวน์อารมณ์ที่ดีจะมีลักษณะเป็นผู้ที่มีความสุข และประสบผลสำเร็จในชีวิตสูง ส่วนเชาวน์อารมณ์ในทัศนะของพระพุทธศาสนานั้นได้มีการกล่าวถึงลักษณะของบุคคลที่ใกล้เคียงกับผู้ที่มีเชาวน์อารมณ์ที่ดีว่าเป็นผู้ที่มีจิตที่ได้รับการพัฒนาแล้ว และเป็นผู้ที่มีจิตอันเป็นกุศล
ผลของการศึกษาเรื่องความเปลี่ยนแปลงทางเชาวน์อารมณ์ของผู้เข้าปฏิบัติธรรมตามแนวสติปัฏฐาน ๔ สายพอง ยุบ พบว่า การปฏิบัติธรรมตามหลักสติปัฏฐาน ๔ ส่งผลให้เกิดคุณลักษณะ ๔ ประการคือ มีการพัฒนากาย พฤติกรรม จิต และปัญญา ซึ่งเป็นการพัฒนาทั้งด้านเชาวน์อารมณ์ และพัฒนาด้านปัญญาไปด้วย อย่างไรก็ตามทางพระพุทธศาสนาเน้นการพัฒนาจิตเป็นอันดับต้น โดยการพัฒนากาย และพฤติกรรมเป็นการพัฒนาทางด้านสังคม ก่อให้เกิดเชาวน์อารมณ์ทางด้านดี การพัฒนาปัญญา ก่อให้เกิดความฉลาดทางอารมณ์ด้านเก่ง การพัฒนาจิต เป็นการพัฒนาทางอารมณ์ซึ่งก่อให้เกิดเชาวน์อารมณ์ทางด้านสุข
จากการวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติพบว่าหลังการปฏิบัติธรรมคะแนนความเปลี่ยนแปลงทางเชาวน์อารมณ์ได้เพิ่มขึ้นไปทางด้านบวกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 แสดงว่าการปฏิบัติธรรมตามแนวสติปัฏฐาน ๔ สายพอง ยุบ สามารถนำมาใช้เพิ่มระดับเชาวน์ปัญญาได้ การปฏิบัติธรรม ตามแนวสติปัฏฐาน ๔ สายพอง ยุบ สามารถก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงทางด้านเชาวน์อารมณ์ได้ ทั้งด้าน ดี เก่ง และสุข อันเป็นความปรารถนาของบุคคล
สรุปได้ว่าดังที่ได้กล่าวมานี้เป็นการแสดงให้เห็นถึงประโยชน์ คุณค่า และความไม่ล้าสมัยของการเจริญสติปัฏฐาน ๔ หรือ วิปัสสนากัมมัฏฐาน ซึ่งมีมาในพระพุทธศาสนา ส่วนชาวตะวันตก มีความสามารถและเชี่ยวชาญในการแสวงหาความรู้ ศึกษาวิจัย การจดบันทึก และเผยแพร่อย่างเป็นระบบ รวมทั้งพัฒนากระบวนการไปอย่างมากรวมทั้งเรื่องที่เกี่ยวกับเชาวน์ปัญญา ดังนั้นหาก หลอมรวมองค์ความรู้ทั้งสองวัฒนธรรมเข้าด้วยกันย่อมได้ผลสัมฤทธิ์เป็นที่น่าพอใจ และเป็นประโยชน์ต่อมวลมนุษยชาติ นั่นคือความหวังของผู้วิจัย
ดาวน์โหลด
|