บทคัดย่อ

             วิทยานิพนธ์เรื่อง การศึกษาวิเคราะห์วิถีชีวิตของคฤหัสถ์ผู้เป็นโสดาบัน  มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ  (๑) เพื่อศึกษาวิถีชีวิตของคฤหัสถ์ผู้เป็นโสดาบันในสมัยพุทธกาล   (๒) เพื่อศึกษาการบรรลุธรรมเป็นโสดาบันของคฤหัสถ์  (๓) เพื่อประยุกต์วิถีชีวิตของคฤหัสถ์ผู้เป็นโสดาบันในสมัยพุทธกาลมาใช้ในสังคมไทย

             ผลการวิจัยพบว่า คฤหัสถ์ผู้เป็นโสดาบันในสมัยพุทธกาลส่วนใหญ่มีวิถีชีวิตประกอบด้วยการอยู่ครองเรือน มีครอบครัว มีการดำเนินชีวิตที่ดีงาม เป็นผู้เลี้ยงชีวิตในทางที่ชอบ มีอาชีพที่สุจริต มีศรัทธามั่นคงในพระพุทธศาสนา มีความเลื่อมใสอันไม่อันไม่หวั่นไหวในพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เป็นผู้ปราศจากความตระหนี่  มีความยินดีในการให้ทาน เป็นผู้มีศีล รักษาศีล ๕ อย่างมั่นคง บางท่านถือศีล ๘ ในวันอุโบสถ เป็นผู้ที่มีสุตะ มีการสดับฟังพระธรรมเทศนา เป็นผู้ที่เจริญภาวนาเป็นประจำ และปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม ตลอดทั้งเป็นผู้ที่ปฏิบัติเพื่อเกื้อกูลตนเอง ไม่เบียดเบียนผู้อื่น คฤหัสถ์ผู้เป็นโสดาบันบางท่านมีโอกาสปฏิบัติเพื่อเกื้อกูลผู้อื่น ชักชวนผู้อื่นให้ถึงพร้อมด้วยศรัทธา ถึงพร้อมด้วยศีล จาคะ ให้ฟังพระสัทธรรม และปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม บางท่านได้แสดงธรรมสั่งสอนผู้อื่นจนมีผู้บรรลุธรรม  บางท่านเดิมเป็นผู้เลี้ยงชีวิตในทางที่ผิด ทำการงานที่ไม่ชอบ เป็นผู้ที่ไม่มีศีล หรือเป็นมิจฉาทิฏฐิ ไม่มีความศรัทธา เป็นผู้ที่ไม่เคยให้สิ่งของแก่ใคร แต่หลังจากที่ได้ฟังพระธรรมเทศนาจนบรรลุเป็นโสดาบันแล้ว ท่านเหล่านั้นกลับมีวิถีชีวิตที่ประกอบไปด้วยความศรัทธามั่นคงในพระพุทธศาสนา มีความเลื่อมใสอันไม่หวั่นไหวในพระรัตนตรัย เป็นผู้เลี้ยงชีวิตในทางที่ชอบ กระทำการงานชอบ เป็นผู้มีศีล มีความยินดีในการให้ทาน และเป็นสัมมาทิฏฐิ  คฤหัสถ์ผู้เป็นโสดาบันส่วนมากอยู่ด้วยวิหารธรรม หรือพักผ่อนหาความสุขยามว่างด้วยการเจริญอนุสสติ ๖ ได้แก่ เจริญพุทธานุสสติ ธัมมานุสสติ สังฆานุสสติ สีลานุสสติ จาคานุสสติ และเทวตานุสสติ        

             คฤหัสถ์ผู้เป็นโสดาบันส่วนมากได้ฟังพระธรรมเทศนาจากพระพุทธเจ้า หลักธรรมที่ทรงแสดงแก่คฤหัสถ์ส่วนมาก คือ อนุปุพพิกถา และอริยสัจ ๔ ขณะที่คฤหัสถ์ผู้มีศีลได้ฟังพระธรรมเทศนาด้วยความศรัทธาอย่างตั้งใจ และใช้ปัญญาพิจารณาตามไป จนกระทั่งเห็นไตรลักษณ์อย่างชัดเจน โดยมีนิพพานเป็นอารมณ์ พร้อมกับการละสังโยชน์ โดยการประหาณทิฏฐิ และวิจิกิจฉาโดยไม่เหลือ ทำให้บรรลุโสดาปัตติผล บางท่านฝึกเจริญมรณานุสสติ หรือเจริญกายคตาสติ พิจารณาไตรลักษณ์ และเจริญวิปัสสนากรรมฐาน จนกระทั่งสำเร็จเป็นโสดาบัน ดังนั้น จึงเป็นจริงตามพระพุทธพจน์ที่ว่า  “ไม่ว่าจะเป็นกษัตริย์ พราหมณ์ แพศย์ ศูทร คนจัณฑาล และคนเทขยะ ผู้ปรารภความเพียร อุทิศกายและใจอยู่ มีความบากบั่นอยู่เป็นนิตย์ ย่อมถึงความหมดจดอย่างยิ่งได้” 

ดาวน์โหลด