บทคัดย่อ
วิทยานิพนธ์เรื่อง “ศึกษาวิเคราะห์หลักพุทธธรรมเพื่อการส่งเสริมพัฒนาการบุตรของหน่วยสาธิตการสร้างเสริมสุขภาพเด็กเล็ก คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่”มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ ๑) เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมในการส่งเสริมพัฒนาการของบุตรในพระพุทธศาสนา ๒) เพื่อศึกษาบทบาทการส่งเสริมพัฒนาการบุตรของหน่วยสาธิตการสร้างเสริมสุขภาพเด็กเล็ก คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และ ๓) เพื่อวิเคราะห์การนำหลักพุทธธรรมเพื่อการส่งเสริมพัฒนาการบุตรของหน่วยสาธิตการสร้างเสริมสุขภาพเด็กเล็ก คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
จากการศึกษาหลักพุทธธรรมในการส่งเสริมพัฒนาการของบุตรในพระพุทธศาสนา พบว่า หลักพุทธธรรมสามารถนำมาใช้ในการส่งเสริมพัฒนาการบุตรได้ ทั้งด้านร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา ให้เป็นปกติเหมาะสมตามวัย แล้วยังส่งผลให้บุตรมีความรักความเมตตา มีคุณธรรมจริยธรรม ต่อเพื่อนมนุษย์ เพื่อนร่วมโลก แม้กระทั่งต่อสรรพสัตว์อีกด้วย ส่วนการนำหลักพุทธธรรมมาปรับใช้ในการอบรมเลี้ยงดูบุตร จึงมีความสำคัญที่จะทำให้บุตรมีพัฒนาการ พฤติกรรม ไปในทางที่ดี ทั้งร่างกายและจิตใจ บิดามารดาควรมุ่งเน้นให้บุตรเติบโตเป็นคนดีโดยไม่มุ่งเฉพาะแต่เป็นคนฉลาดเท่านั้น เพราะคนฉลาดแต่จิตใจชั่วร้าย เป็นอันตรายต่อตนเองและผู้อื่น การปลูกฝังให้บุตรมีคุณธรรมจริยธรรมจึงเป็นรากฐานสำคัญของชีวิต หลักพุทธธรรมที่นำมาปลูกฝังส่งเสริมพัฒนาการให้บุตร ให้เกิดการพัฒนาที่ดี ได้แก่ ไตรสิกขา ๓ พรหมวิหาร ๔ สังคหวัตถุ ๔ ฆราวาสธรรม ๔ เบญจศีล และทิศ ๖
จากการศึกษาบทบาทการส่งเสริมพัฒนาการบุตรของหน่วยสาธิตการสร้างเสริมสุขภาพเด็กเล็ก คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พบว่า ได้มีการจัดกิจกรรมต่างๆ ตามวัตถุประสงค์ของหน่วยสาธิตฯ ช่วยให้บุตรมีพัฒนาการ ๔ ด้าน คือ ด้านร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา โดยได้วางแผน คัดกรอง กระตุ้นบุตรที่มีพัฒนาการปกติและล่าช้า โดยใช้คู่มือ DSI (Developmental Screening Inventory) เพื่อให้บุตรมีพัฒนาการที่สมวัย เพื่อให้บุตรได้รับอาหารตามวัยอย่างเหมาะสม มีภาวะโภชนาการที่สมวัยและนำไปสู่พัฒนาการด้านต่างๆ ที่ดีด้วย เพื่อให้บุตรเจริญเติบโตอย่างมีความสุข ความอบอุ่นทั้งกายและใจ และเข้าใจเหตุและผล เพื่อปฏิบัติตนให้เป็นแบบอย่างที่ดีกับบุตร ฝึกบุตรรู้จักการให้ การชื่นชมกับการกระทำดีของผู้อื่น กระตุ้นพัฒนาการด้วยการไม่ปิดกั้นในสิ่งที่ถูกต้อง หาความรู้เพิ่มเติม โดยการอ่านหนังสือ ค้นคว้าจากอินเทอร์เน็ต เพื่อให้บุตรทำกิจกรรมหลากหลายโดยสอดคล้องกับพัฒนาการทั้งสี่ด้าน อีกทั้งปลูกฝังให้มีคุณธรรม จริยธรรมเพื่อเป็นรากฐานในการใช้ชีวิตอย่างมั่นคงและมีความสุข ตลอดจนเป็นบุคคลที่มีคุณภาพในการพัฒนาประเทศชาติต่อไป
จากการวิเคราะห์การนำหลักพุทธธรรมเพื่อการส่งเสริมพัฒนาการบุตรของหน่วยสาธิตการสร้างเสริมสุขภาพเด็กเล็ก คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พบว่า มารดาบิดามีหน้าที่หลักในการอบรมสั่งสอนและเลี้ยงดูบุตร จึงต้องมีคุณสมบัติ มีคุณความดีที่เพียบพร้อม ประพฤติปฏิบัติตนให้เป็นแบบอย่างที่ดี ส่งเสริมให้บุตรมีความเจริญเติบโตอย่างมีความสุข และเป็นคนดี คนเก่ง มีสุขภาพร่างกายที่สมบูรณ์แข็งแรง มีพัฒนาการที่ดี เพราะบิดามารดาเป็นทิศเบื้องหน้า ได้เลี้ยงดูบุตรตั้งแต่แรกเกิด จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งในการส่งเสริมบุตร หลักพุทธธรรมที่นำมาใช้ในการส่งเสริมพัฒนาการบุตรทั้งด้านร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา ได้แก่ ไตรสิกขา ๓ มีทัศนะคติความเห็นที่ถูกต้องตามความเป็นจริง ส่งเสริมให้บุตรคิดเป็นตามหลักของเหตุและผล สามารถคิดแก้ปัญหา ตัดสินใจอย่างถูกต้องด้วยปัญญาตามความเป็นจริง พรหมวิหาร ๔ ประกอบด้วย เมตตา มีความรักบุตรธิดา กรุณา มีความสงสารบุตรธิดา มุทิตา มีความชื่นชมและยินดีเมื่อบุตรธิดาประสบผลสำเร็จ และอุเบกขา คือคอยดูแลบุตรธิดาด้วยความสงบในจิตใจ สังคหวัตถุ ๔ ประพฤติปฏิบัติทางกาย วาจา ที่เกี่ยวข้องกับสังคมส่วนรวม เป็นไปเพื่อความถูกต้องไม่ทำให้ตนเองและผู้อื่นเดือดร้อน ฆราวาสธรรม ๔ ปฏิบัติในการส่งเสริมดูแลอบรมสั่งสอนบุตร โดยการกระทำอย่างตรงไปตรงมาแสดงออกตามความเป็นจริง ศีล ๕ สอนให้บุตรเว้นจากการฆ่าสัตว์ เว้นจากการถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ เว้นจากการประพฤติผิดในกาม เว้นจากการกล่าวเท็จ และเว้นจากการดื่มน้ำเมา และ ทิศ ๖ สอนให้บุตรรู้บทบาทและหน้าที่ตนเองต่อสังคม จึงกล่าวได้ว่า พุทธธรรมเหล่านี้ส่งเสริมการพัฒนาการของบุตรอย่างเห็นได้ชัด
ดาวน์โหลด
|