บทคัดย่อ
วิทยานิพนธ์เรื่อง “การศึกษาความเชื่อเรื่องท้าวเวสสุวัณในสังคมไทย” นี้ มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการคือ (๑) เพื่อศึกษาเรื่องท้าวเวสสุวัณในคัมภีร์พระพุทธศาสนา (๒) เพื่อศึกษาความเชื่อเรื่องท้าวเวสสุวัณในสังคมไทย และ (๓) เพื่อศึกษาอิทธิพลของท้าวเวสสุวัณต่อสังคมไทย
ผลการวิจัย พบว่า
ท้าวเวสสุวัณหรือท้าวกุเวรเป็นหนึ่งในบรรดาจาตุมหาราช มีหน้าที่รักษาโลกด้านทิศเหนือ มีอิทธิพลต่อความเชื่อของคนไทยมากที่สุดในบรรดาท้าวโลกบาลทั้ง ๔ องค์ มีเรื่องราวปรากฏอยู่ในคัมภีร์พระพุทธศาสนา ประวัติท้าวเวสสุวัณมีว่าในอดีตชาตินานนักแล้วเคยเกิดเป็นกุเวรพราหมณ์ได้บริจาคทานเป็นอันมากแก่มหาชน ด้วยอานิสงส์จึงได้ไปบังเกิดเป็นท้าวเวสสุวัณ เป็นโลกบาลปกครองทิศอุดรและมีหน้าที่คุ้มครองพระพุทธศาสนาและปกป้องชาวพุทธ ประวัติของท้าวเทพองค์นี้มีเรื่องเกี่ยวกับพุทธประวัติจำเดิมแต่กาลที่พระพุทธเจ้าเสด็จอุบัติมาถือปฏิสนธิในพระครรภ์พระพุทธมารดา ทั้งได้ทรงสอนให้สาวกของพระพุทธเจ้าเรียนมนต์ชื่ออาฏานาฏิยปริตร เพื่อป้องกันภูตผีปีศาจ
ชาวไทยนับถือท้าวเวสสุวัณในฐานะเทพผู้มีมหิทธิฤทธิ์ สามารถบันดาลโชค ให้แก่ตนตามที่สวดอ้อนวอนขอพรได้ จึงมีพิธีบวงสรวงและบทสวดอ้อนวอนเป็นการเฉพาะ อนึ่งในศิลปกรรมต่าง ๆ ที่เป็นพุทธศิลป์ก็นิยมสร้างรูปท้าวเวสสุวัณในที่ต่าง ๆ เช่น ปรางค์ ซุ้ม พระเจดีย์วิหาร ตลอดจนทวารบาลผู้คุ้มครองพุทธสถาน นอกจากนี้มีการสร้างรูปท้าวเวสสุวัณไว้เคารพบูชาที่เรียกว่าวัตถุมงคลขนาดต่างๆ ทั้งที่สำนักร่างทรงของท้าวเวสสุวัณ มีการเผยแพร่ทางเว็บไซต์ต่างๆ มีการสร้างรูปจตุคามรามเทพว่าเป็นท้าวกุเวรหรือท้าวเวสสุวัณไว้เคารพบูชา ซึ่งคติความเชื่อเหล่านี้คลาดเคลื่อนจากศรัทธาในพระพุทธศาสนาไปมาก ควรจะได้ปรับความเข้าใจเสียใหม่ให้ถูกต้อง
อิทธิพลของท้าวเวสสุวัณที่มีต่อสังคมไทยนอกจากความเชื่อแล้วก็มีมากทางด้านพุทธศิลป์ กลายเป็นวัตถุแห่งการบูชาตลอดจนวัตถุมงคลไป จึงควรปรับทัศนคติใหม่โดยพิจารณาว่า ท้าวท้าวเวสสุวัณเป็นท้าวเทพผู้คุ้มครองพระพุทธศาสนา เป็นผู้ถึงพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง จึงควรยึดถือเป็นแบบอย่าง และในฐานะชาวพุทธให้ถือกฎแห่งกรรมไม่ถือมงคลตื่นข่าว แม้จะเคารพบูชารูปเปรียบของท่านท้าวก็อนุสติให้เป็นเทวตานุสติ บูชาในฐานะเทวตาพลี จึงจะเป็นการปฏิบัติที่ถูกต้องตามหลักพระพุทธศาสนา
ดาวน์โหลด
|