บทคัดย่อ

               วิทยานิพนธ์เรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการคือ  ๑) เพื่อศึกษาความกตัญญูกตเวทีในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา  ๒) เพื่อศึกษาความคิดเห็นการแสดงความกตัญญูกตเวทีที่พึงกระทำต่อมารดาบิดาของนักเรียนโรงเรียนตะพานหิน อำเภอตะพานหิน  จังหวัดพิจิตรและ ๓) เพื่อศึกษาเสนอแนวทางการแสดงความกตัญญูกตเวทีที่พึงกระทำต่อมารดาบิดาของนักเรียนโรงเรียนตะพานหิน อำเภอตะพานหิน จังหวัดพิจิตร

ผลการวิจัยพบว่า

ความกตัญญูกตเวทีหมายถึงการรู้คุณของผู้อื่นหรือสิ่งอื่นที่กระทำประโยชน์แล้วแก่ตนทั้งโดยตรงและโดยอ้อมแล้วตระหนักในพระคุณนั้นหาโอกาสประกาศและตอบแทนพระคุณ  กตัญญูกตเวทีแบ่งเป็น ๒ ส่วนดังนี้กตัญญู คือบุคคลผู้รู้คุณท่าน  กตเวที คือบุคคลผู้ตอบแทนหรือสนองคุณผู้มีพระคุณ กตัญญูกตเวทีเป็นคุณธรรมที่สำคัญสำหรับมนุษยชาติเป็นคุณธรรมพื้นฐานของมนุษย์และเป็นสัญลักษณ์ของคนดีตามหลักทางพระพุทธศาสนา ในมงคลสูตร ได้กล่าวถึงสิ่งที่เป็นมงคล หนึ่งในบรรดามงคลทั้งปวงนั้น ได้กล่าวถึง มาตาปิตุอุปฏฺฐานํ  แปลว่า การบำรุงเลี้ยงดูมารดาบิดา ทั้งนี้ เมื่อมารดาและบิดาผู้อนุเคราะห์แก่บุตร ท่านเรียกว่า พรหม บุรพาจารย์ และอาหุเนยยบุคคลของบุตรทั้งหลายและลักษณะของความกตัญญูกตเวทีนั้นต้องเป็นคนดีคนดีย่อมมีความกตัญญูกตเวทีเป็นผู้ที่หนักแน่นอดทนให้การดูแลบำรุงรักษาบิดามารดาให้อยู่เป็นสุขลักษณะสำคัญของความกตัญญูกตเวทีคือเป็นคนที่มีคุณธรรมทั้งสองประการคู่กันหากไม่มีกตัญญูกตเวทีก็เกิดขึ้นไม่ได้หรือหากมีเฉพาะกตัญญูแต่ไม่มีกตเวทิตาความกตัญญูกตเวทีก็ไม่สมบูรณ์และความกตัญญูกตเวทีที่สมบูรณ์ต้องเป็นสัมมาทิฏฐิคือถูกต้องตามทำนองคลองธรรมไม่ผิดศีลธรรมไม่ผิดกฎหมายบ้านเมืองไม่ขัดระเบียบวินัยขนบธรรมเนียมวัฒนธรรมประเพณีอันดีงามของสังคมผู้ปฏิบัติตนอยู่ในความกตัญญูย่อมตั้งอยู่ในภูมิของสัตบุรุษคนดีเป็นผู้มีคุณค่าน่ายกย่องสรรเสริญเหมือนแก้วอันประเสริฐ

ระดับความคิดเห็นของนักเรียนต่อการแสดงความกตัญญูกตเวทีที่พึงกระทำต่อมารดาบิดาของนักเรียนโรงเรียนตะพานหิน พบว่า อยู่ในระดับมาก  ( = ๔.๐๐ )  เมื่อพิจารณาในแต่ละด้านพบว่า อยู่ในระดับมากทุกด้าน

ข้อเสนอแนะจากผลการศึกษาครั้งนี้ คือ

๑) ควรจัดกิจกรรมให้นักเรียนได้หัดแสดงออกในการฝึกเลี้ยงดูบิดามารดาเป็นการตอบแทนบุญคุณท่าน

๒) ควรจัดกิจกรรมให้นักเรียนได้ช่วยกิจการของมารดาบิดาหลังจากเลิกเรียนและวันหยุดเสาอาทิตย์เพื่อฝึกลักษณะนิสัยและควรจัดกิจกรรมเสริมให้นักเรียนมีรายได้พิเศษมาจุนเจือครอบครัวหรือใช้จ่ายในการเรียน 

๓) ควรฝึกอบรมนักเรียนให้มีคุณธรรมจริยธรรมเพื่อให้นักเรียนไม่ทำเรื่องเสื่อมเสียแก่วงศ์ตระกูล 

๔) ควรให้นักเรียนฝึกการเป็นผู้สามารถรักษาทรัพย์ที่มารดาบิดาให้มาใช้จ่ายประจำวันและควรเป็นที่มีความกตัญญูกตเวทีและไม่เป็นผู้ประพฤติเสียหาย 

๕) ควรมีการจัดกิจกรรมให้นักเรียนได้ทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้บิดามารดาที่เสียชีวิตไปแล้วและให้นักเรียนฝึกในการทำบุญใส่บาตรทุกวัน

ดาวน์โหลด