บทคัดย่อ
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ (๑) เพื่อศึกษาทฤษฎีจริยศาสตร์ (๒) เพื่อศึกษาการเป็นหนี้ในพุทธปรัชญาเถรวาท และ (๓) เพื่อวิเคราะห์แนวคิดจริยศาสตร์กับการเป็นหนี้ในพุทธปรัชญาเถรวาท ผลการวิจัยพบว่า
ทฤษฎีจริยศาสตร์ หมายถึง พฤติกรรมและ การกระทำทางในสังคมของมนุษย์ อันเป็นวัฒนธรรม ที่มนุษย์จะต้องเรียนรู้และจะต้องมีการถ่ายทอดวัฒนธรรมโดยสอนให้คนรุ่นหลังรู้ถึงระบบสัญลักษณ์ของสังคม จริยศาสตร์ นักปรัชญาได้แบ่งประเภทจริยศาสตร์ ๒ อย่าง คือ ๑) จริยในเชิงประโยชน์นิยม ๒) จริยศาสตร์ในเชิงเจตนานิยม และมีองค์ประกอบของจริยศาสตร์ ๓ อย่างคือ ๑) บุคคลกระทำ ๒) การกระทำด้านศีลธรรม และ ๓) ผลที่ตามมาของการกระทำ
การเป็นหนี้ในพุทธปรัชญาเถรวาท แบ่งออกเป็น ๒ ส่วน คือ ๑) หนี้ทางธรรม คือเป็นหนี้ที่เกิดตามธรรมชาติที่สรรพสัตว์กระทำต่อกันทั้งทางตรงและทางอ้อม ๒) หนี้ทางโลก คือเป็นหนี้เกิดจากความพอใจของแต่ล่ะคนที่กู้เงินยืมสินต่าง ๆ จากสถาบันการเงินของรัฐและเอกชนเป็นหนี้ในระบบและนอกระบบ และทางพุทธปรัชญาเถรวาทมีแนวความคิดว่าการเป็นหนี้เป็นทุกข์ที่สุดในโลกเพราะทำให้เกิดกิเลสตัณหาสะสมอยู่ในจิตทำให้เกิดความทุกข์ในการแสวงหาสิ่งต่าง ๆ มาครอบครองตามความต้องการนั้น ๆ
จริยศาสตร์ การเป็นหนี้ในพุทธปรัชญาเถรวาทพบว่า การเป็นหนี้ก็เป็นประโยชน์และนำมาซึ่งความสุขในการดำรงชีวิตของมนุษย์ ถ้าหากว่าบุคคลนั้นบริหารการเงินและการงานอย่างมีระเบียบวินัยในการรับผิดชอบต่อหน้าที่ของตนโดยสมบูรณ์ไม่บกพร่องในหน้าที่ ที่ตนรับผิดชอบการเป็นหนี้ก็เกิดประโยชน์ทั้งสองฝ่าย คือฝ่ายเจ้าหนี้ และฝ่ายลูกหนี้ ซึ่งมีความสอดคล้องกับทฤษฎีประโยชน์นิยมที่กล่าวว่า หลักเกณฑ์ที่จะตัดสินการกระทำสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ว่าถูกหรือผิด ดีหรือชั่ว ชอบหรือไม่ชอบมีประโยชน์ หรือไม่มีประโยชน์ นั้นขึ้นอยู่กับผลที่ได้รับจากการกระทำนั้น
แต่ในทางมุมมองทางทฤษฎีเจตนานิยมคือ ความตั้งใจความมุ่งหมายจะทำในสิ่งที่กำหนด ในสิ่งที่ตนชอบ และในสิ่งที่ตนนับถือเป็นการกระทำโดยเจตนา ตามทรรศนะของค้านท์คือ การกระทำที่ถูกคือการกระทำที่เกิดจากเจตนาดี
สำหรับการเป็นหนี้ทางธรรมนั้นเป็นเรื่องของธรรมชาติที่ทุกคนต้องมีอยู่ และโดยเฉพาะการเป็นหนี้บุญคุณต้องตอบแทนคุณพ่อแม่ และสิ่งที่เอื้อประโยชน์ให้แก่ตนเอง ซึ่งมีความสอดคล้องกับทฤษฎีทั้งสองอยู่แล้ว แต่ในทางพุทธปรัชญาเถรวาทนั้นถือว่าไม่ว่าจะเป็นหนี้แบบใดก็ถือว่าเป็นทุกข์ในโลกดังสุภาษิตที่ว่า อิณาทานํ ทุกฺขํ โลเก คือการกู้หนี้เป็นทุกข์ในโลก
ดาวน์โหลด |