บทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยเรื่อง “การศึกษาเปรียบเทียบวิญญาณในพระพุทธศาสนาเถรวาทกับศาสนาบาไฮ” นี้ มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ ๑) เพื่อศึกษาเรื่องวิญญาณในทัศนะของพระพุทธศาสนาเถรวาท ๒) เพื่อศึกษาเรื่องวิญญาณในศาสนาบาไฮ ๓) เพื่อศึกษาเปรียบเทียบเรื่องวิญญาณในพระพุทธศาสนาเถรวาทกับศาสนาบาไฮว่ามีความเหมือนกันหรือแตกต่างกันอย่างไร โดยงานวิจัยนี้ เน้นศึกษาเชิงเอกสารจากคัมภีร์ทางศาสนาเป็นหลัก ผลการวิจัย พบว่า
วิญญาณในพระพุทธศาสนาเถรวาทโดยสถานะ หมายถึง ธาตุรู้แจ้งในอารมณ์ มีการเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป หรือเป็นไตรลักษณ์ (อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา) และทำกิจเวียนว่ายเป็นปัจจัยให้กันตามระบบไตรวัฏ (กิเลส กรรม วิบาก) เรื่อยไป ทำให้มีการสั่งสมกรรม กลายเป็นคุณสมบัติต่าง ๆ ของวิญญาณนั้น อันเป็นปัจจัยให้วิญญาณปฏิสนธิในภพชาติ สรรค์สร้างนามรูป บุคลิกภาพ อุปนิสัยใจคอ ความแก่ ความเจ็บ ความตาย รับวิบากทุกข์ต่างๆ ตามมาอย่างไม่สิ้นสุด การทำลายเหตุปัจจัยเสียได้เด็ดขาด จึงจะทำให้วิญญาณดับสลายพ้นจากกองทุกข์ ถึงความสุขอันเที่ยงแท้อมตะนิพพาน อันเป็นเป้าหมายสูงสุด ซึ่งต้องปฏิบัติตามอริยมรรคมีองค์ ๘ เท่านั้น จึงบรรลุถึงได้
วิญญาณในศาสนาบาไฮ หมายถึง ธาตุรู้ทางกายทางใจและหมายถึงจิตสำนึก สามารถรู้อะไรได้ดังประสงค์ บังคับกายใจได้ เป็นอิสระและเป็นอมตะเที่ยงแท้ยั่งยืน เพราะเกิดจากพระเจ้าสร้าง เพื่อให้มารับบทเรียน ความทุกข์ยากในโลก ทดสอบให้เกิดสำนึกเห็นคุณพระเจ้า แล้วยอมรับพระวิญญาณบริสุทธิ์ที่ส่งผ่านมาทางศาสนทูต ซึ่งเป็นธรรมะบัญญัติที่มีวัตถุประสงค์ จัดระบบบริหารโลกใหม่ให้มีความเป็นเอกภาพเป็นหนึ่งเดียวกันในทางศาสนา, พระเจ้าและมนุษยชาติ เมื่อผู้จงรักภักดีปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด จนเป็นที่พอพระทัยของพระผู้เป็นเจ้าแล้ว พระองค์ย่อมจะประทานความอารี ให้ได้รับชีวิตนิรันดรหลังตายแล้ว อันเป็นปิติสุขอย่างล้นพ้น รวมเป็นอันเดียวกับพระองค์ ในอาณาจักรสวรรค์
วิญญาณในพระพุทธศาสนาเถรวาทกับศาสนาบาไฮ มีส่วนคล้ายคลึงกันในแง่ความหมายภายนอก ได้แก่ ความเป็นธาตุรู้ ความรู้สึกนึกคิด และหลักการพัฒนาวิญญาณ ในประเด็นต้องมีคุณธรรมศีลธรรมเป็นพื้นฐานเท่านั้น ส่วนเนื้อหาภายในอันเป็นรายละเอียด แตกต่างกันมาก เช่น วิญญาณในพระพุทธศาสนาเถรวาทเกิดจากเหตุปัจจัย เป็นไปตามกรรม อยู่ในวงจรแห่งไตรวัฏฏ์ คือ กิเลส กรรมและวิบาก เป็นไตรลักษณ์ตลอดเวลา จะมีความบริสุทธิ์ได้ก็ต่อเมื่อมีอารมณ์บริสุทธิ์ การทำให้สิ้นเหตุปัจจัยดับสลายวิญญาณได้เท่านั้นจึงจะพ้นทุกข์ ดังนั้นวัตถุประสงค์การพัฒนาวิญญาณจึงมุ่งขัดเกลา ทำลายอารมณ์นุสัยและอนุสัยของวิญญาณในทุกระดับ ในส่วนศาสนาบาไฮ วิญญาณมนุษย์เกิดจากพระผู้เป็นเจ้าสร้าง เป็นไปตามอำนาจพระประสงค์ของพระองค์ เป็นอมตะเที่ยงแท้ยั่งยืนไม่มีดับ เคลื่อนไหวก้าวหน้าไปสู่ความสมบูรณ์เท่านั้น การยอมรับพระวิญญาณบริสุทธิ์ด้วยการปฏิบัติตามบทบัญญัติของศาสนทูตอย่างเคร่งครัด เป็นการแสดงความจงรักภักดีทำให้พระองค์พอพระทัย ประทานพระอารีให้วิญญาณมีศักยภาพแกร่งกล้าด้วยคุณธรรมอันยิ่ง จนสามารถได้ชีวิตนิรันดร รวมเป็นอันเดียวกันกับพระองค์ ในอาณาจักรสวรรค์ได้สะดวกเร็วขึ้น การไม่ยอมรับพระองค์จะทำให้พัฒนาการช้า เข้าถึงพระองค์ได้ยาก ต้องเสียเวลามาก กว่าที่พระองค์จะทรงพระปราณี แต่ถึงอย่างไร วิญญาณมนุษย์ทั้งหมด ก็ต้องรวมเป็นหนึ่งเดียวกับพระองค์ในที่สุด
ดาวน์โหลด |