บทคัดย่อ

             วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการคือเพื่อศึกษาเนื้อหาหลักธรรมในรถวินีตสูตร เพื่อศึกษาวิสุทธิ ๗ ในรถวินีตสูตร และเพื่อศึกษาหลักปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาในรถวินีตสูตร      โดยการศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท คือ พระไตรปิฎก อรรถกถา ฏีกา รวมทั้งข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง แล้วนำมาเรียบเรียง บรรยายเชิงพรรณนา ตรวจสอบเนื้อหาความถูกต้องโดยอาจารย์ผู้เชี่ยวชาญ จากการศึกษาพบว่า

             รถวินีตสูตร เป็นพระสูตรที่พระธรรมสังคาหกาจารย์ รวบรวมร้อยกรอง ไว้ในคัมภีร์มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ ต่อจากลำดับ กกจูปมสูตร อลคัททูปมสูตร และวัมมิกสูตร โดยมีหลักธรรมที่เป็นสาระสำคัญแสดงไว้ในรถวินีตสูตร คือ พระสูตรว่าด้วยราชรถ ๗ ผลัด หมายถึง
วิสุทธิ คือ ความหมดจด ความบริสุทธิ์ที่สูงขึ้นไปเป็นขั้นๆ หมายถึง ธรรมที่ชำระสัตว์ให้บริสุทธิ์
ยังไตรสิกขาให้บริบูรณ์เป็นขั้นๆ ไปโดยลำดับจนบรรลุจุดหมาย คือพระนิพพาน จำแนกเป็น ๗ ขั้น ดังนี้ คือ ๑) ศีลวิสุทธิ ๒) จิตตวิสุทธิ ๓) ทิฏฐิวิสุทธิ ๔) กังขาวิตรณวิสุทธิ ๕) มัคคามัคคญาณทัสสนวิสุทธิ๖) ปฏิปทาญาณทัสสนวิสุทธิ ๗) ญาณทัสสนวิสุทธิ การจะบรรลุถึงพระนิพพาน ต้องใช้วิสุทธิ     ทั้ง ๗ ประการนี้ เป็นเป้าหมาย

             วิสุทธิ ๗ ในรถวินีตสูตร คือ พระสูตรว่าด้วย ราชรถ ๗ ผลัด คือ วิสุทธิ หมายถึง    ความบริสุทธิ์ มีอยู่ ๗ ประการ คือ ๑) ศีลวิสุทธิ ๒) จิตตวิสุทธิ ๓) ทิฏฐิวิสุทธิ ๔) กังขาวิตรณวิสุทธิ ๕) มัคคามัคคญาณทัสสนวิสุทธิ ๖) ปฏิปทาญาณทัสสนวิสุทธิ ๗) ญาณทัสสนวิสุทธิ วิสุทธิทั้ง ๗ ประการ เป็นปัจจัยส่งต่อกันขึ้นไป เพื่อบรรลุนิพพานดุจรถ ๗ ผลัด ส่งต่อกันให้บุคคลถึงที่หมาย

จากการศึกษาพบว่า วิปัสสนาภาวนา คือ การปฏิบัติเพื่อให้เกิดปัญญารู้แจ้งรูปนาม โดยความเป็น อนิจจัง ทุกขัง และอนัตตา ปรากฏในรูปของอริยสัจ ๔ ซึ่งหลักการดังกล่าวพระพุทธองค์ทรงแสดงไว้ในมหาสติปัฏฐานสูตร ว่า ภิกษุทั้งหลายทางนี้เป็นทางเดียว เพื่อความบริสุทธิ์ของเหล่าสัตว์ เพื่อล่วง โสกะ และปริเทวะ เพื่อดับทุกข์ และโทมนัส เพื่อบรรลุญายธรรม เพื่อทำให้แจ้งนิพพาน ทางนี้ คือ สติปัฏฐาน ๔ แม้ในคัมภีร์อรรถกถาได้อธิบายสอดคล้องพระไตรปิฎกว่า     อนึ่ง ขึ้นชื่อว่าภาวนาที่ไม่เนื่องด้วยกาย เวทนา จิต ธรรม หรือสภาวธรรม อย่างใดอย่างหนึ่งไม่มี ดังนั้น พึงทราบว่า แม้ท่านเหล่านั้น ได้ล่วงพ้นความโศก และความรำพันคร่ำครวญด้วยทางสายนี้ ดังนั้น วิปัสสนาภาวานาจึงต้องดำเนินไปตามหลักแห่งสติปัฏฐาน ๔ เท่านั้น

ดาวน์โหลด