บทคัดย่อ

             สารนิพนธ์เรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์  ๒ ประการ คือ ๑) เพื่อศึกษาประวัติ และ ความเชื่อในพิธีกรรมการบูชาปรางค์กู่แก้ว ๒) เพื่อศึกษาคุณค่าของความเชื่อที่ปรากฏในพิธีกรรมการบูชาปรางค์กู่แก้วของชาวพุทธอำเภอกู่แก้ว   จังหวัดอุดรธานี   ผลการศึกษาพบว่า  ปรางค์กู่แก้ว เป็น ปราสาทขอม ประเภท อโรคยาศาล สร้างในพุทธศตวรรษ ที่ ๑๘ สมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ ในระหว่าง พ.ศ. ๑๗๒๔-พ.ศ.๑๗๖๑ เมื่ออาณาจักรเขมรเสื่อมลง ลาวล้านช้าง ก็ขยายอิทธิพลเข้าครอบครองดินแดนอีสานรวมถึงพื้นที่บริเวณนี้ มีการสร้างธาตุเจดีย์อิฐแบบศิลปกรรมล้านช้าง จำนวน  ๓ องค์ ทับซากปราสาทประธานและบรรณาลัย ปรางค์กู่แก้ว กลายเป็นสถานที่ประกอบพิธีกรรมทางพุทธศาสนา หลายร้อยปี  จนได้รับวิสุงคามสีมา ในปี พ.ศ. ๒๔๖๗ ชื่อว่า วัดกู่แก้ว  ต่อมาในปีระหว่าง พ.ศ. ๒๔๙๒  พระบุญมี  สิริธร เจ้าอาวาส  ได้พาชาวบ้านจัดหาไม้เนื้อแข็งมาก่อสร้าง อาคารโถง(ศาลา) จำนวน  ๑ หลัง  ทับซากธาตุเจดีย์ ๒ องค์ จึงคงเหลือเพียงองค์เดียวในปัจจุบัน 

               คนชาวอำเภอกู่แก้วยึดมั่นในหลักพระพุทธศาสนา  เชื่อในเรื่อง กัมมสัทธา  วิปากสัทธา  กัมมัสสกตาสัทธา  และ ตถาคตโพธิสัทธา  ปฏิบัติตนในการให้ทาน รักษาศีล เจริญภาวนา และเชื่อว่า องค์หลวงปู่กู่แก้ว คือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่สถิตอยู่ภายในปรางค์กู่แก้ว จะคอยปกปักรักษา ดลบันดาลความสุข ความสำเร็จ แก่ชาวอำเภอกู่แก้ว และ มีความเชื่อเกี่ยวกับการขอให้ปรางค์กู่แก้ว ช่วยเหลือ ในเรื่องที่เกี่ยวกับ  การเกิด  การเจ็บป่วย  การทำงาน   การสาบาน  การบนบาน(บ๋า) เมื่อได้รับความสมหวังตามที่ตนปรารถนาจึงจะมีพิธีกรรมการบูชาปรางค์กู่แก้ว  เช่น การแก้บน(ปง) ด้วยสิ่งของ เงินทอง ปล่อยสัตว์สี่เท้า จำพวก เต่า ปล่อยนกปล่อยปลา  และถวายบั้งไฟจุดบูชา  ซึ่งการบูชาข้างต้น เรียกว่า อามิสบูชา นอกจากนั้น ชาวอำเภอกู่แก้ว ยังนิยมทำบุญกุศล ด้วยการ ให้ทาน รักษาศีล  เจริญภาวนา ร่วมเวียนเทียนวันสำคัญ และเข้าฝึกปฏิบัติธรรม อยู่เนืองๆ   

               งานประเพณีบุญเดือนหก(บุญบั้งไฟ)ของอำเภอกู่แก้ว  ซึ่งตรงกับวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ ของทุกปี  ชาวอำเภอกู่แก้ว อำเภอใกล้เคียง  และประชาชนทั่วสารทิศ  ที่ศรัทธาในความศักดิ์ของปรางค์กู่แก้ว  จะเดินทางมาร่วมงานทำบุญ  และถือโอกาสมาทำการแก้บน (ปง)  ซึ่งคนทั้งหลายเชื่อว่า การแก้บน(ปง)ด้วย การจุดบั้งไฟถวายบูชา  จะทำให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่สถิตในปรางค์กุ่แก้ว(หลวงปู่กู่แก้ว) ชอบมากที่สุด อันมีผลต่อด้านจิตใจของผู้ทำการบูชาอย่างดียิ่ง

               คุณค่าของความเชื่อ และพิธีกรรมการบูชาปรางค์กู่แก้ว ของชาวอำเภอกู่แก้ว จังหวัดอุดรธานี  นับว่ามีความสำคัญอย่างยิ่งต่อวิถีชีวิตของคนชาวอำเภอกู่แก้ว เพราะความเชื่อและพิธีกรรมที่ได้กระทำด้วยจิตใจอันเลื่อมใสในพุทธศาสนา ต่อปรางค์กู่แก้ว   จึงก่อให้เกิดความมั่นคงทางเศรษฐกิจ  การเมือง การปกครอง  ประเพณี และ วัฒนธรรม นอกจากนั้น  ยังใช้เป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้  เป็น ศูนย์อบรมปฏิบัติธรรม เพื่อปลูกจิตสำนึกที่ดีแก่เยาวชน  ประชาชนและพุทธ ศาสนิกชนทั่วไป  ให้เป็นผู้มีจิตใจน้อม เข้าถึงซึ่ง พระพุทธ  พระธรรม พระสงฆ์  และยึดถือไว้เป็นที่พึ่งอันประเสริฐของชีวิตตลอดไป    

 ดาวน์โหลด