งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ ๑) เพื่อศึกษาบทบาทในฐานะนักบุญแห่งล้านนาของพระครูบาศรีวิชัย สิริวิชโย ๒) เพื่อศึกษาบทบาทด้านการบูรณะปฏิสังขรณ์ศาสนสถานวัดในล้านนา โดยเชิงคุณภาพ และสรุปผล
ผลการวิเคราะห์พบว่า พระครูบาศรีวิชัย สิริวิชโยชโย ท่านมีปฏิปทาบ่งบอกประณิธานในการอุทิศตนเพื่อพระพุทธศาสนาและถือมั่นอยู่ในวิถีแห่งธรรมอย่างแนวแน่มั่นคง นับตั้งแต่ปีพุทธศักราช ๒๔๔๔ ได้สร้างศรัทธาจากธรรมะปฏิบัติของท่าน เป็นแบบอย่างที่ดีแก่พุทธบริษัทและพระเณรทั่วไป ด้วยความมั่นคงในการบำเพ็ญสมถะวิปัสสนากัมมัฏฐาน จนเป็นที่เรื่องลือสักกะลาทั่วไปในหมู่ชาวล้านนา กอบกับช่วงเวลา ตั้งแต่ปีพุทธศักราช ๒๔๔๒ เป็นต้นมา ได้มีการยกเลิกหัวเมืองประเทศราชล้านนา เพื่อรวมเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรสยาม ย่อมเป็นที่เข้าใจว่าพุทธศาสนาคือเครื่องฟื้นฟูค้ำจูนจิตใจของชาวล้านนากำลังเคียงข้องเสียขวัญกำลังใจ ดูเหมือนว่าในยามนั้นพระครูบาศรีวิชัย จะเป็นศูนย์รวมความเลื่อมใส่ศรัทธาของล้านนาเอาไว้ได้ ดังปรากฏเป็นรูปธรรมชัดเจนจากจำนวนวัดกว่าหนึ่งร้อยแห่ง ที่ได้รับการบูรณะในช่วงเวลานั้น เรื่อยมาจนถึงปีพุทธศักราช ๒๔๗๗
ความเชื่อที่ว่าวัดเก่าแก่และทรุดโทรมย่อมสะท้อนให้เห็นถึงความหม่นหมองของพุทธศาสนา พลังศรัทธาของชาวล้านนาจึงปรากฏให้เป็นที่ประจักษทั่วไปบนฟื้นแผ่นดินล้านนา ครั้งนั้นพระครูบาศรีวิชัย คือศูนย์รวมความเลื่อมใสศรัทธาของชาวพุทธผู้กอบด้วยปฏิปทาธรรมบารมีได้เป็นผู้นำในการบูรณะปฏิสังขรณ์วัดกว่าหนึ่งร้อยแห่ง ในอดีตอันรุ่งโรจน์ของอณาจักรล้านนาเจ้าผู้ครองนครมักจะเป็นผู้นำในการบูรณะปฏิสังขรณ์วัดอันสำคัญของบ้านเมืองจนล่วงถึงปีพุทธศักราช ๒๔๖๓ นับเป็นครั้งแรกในแผ่นดินล้านนาที่ผู้นำในการบูรณะมิใช้ผู้ครองนครหากแต่เป็นพระภิกษุที่ชาวล้านนานับถือและศรัทธาพระครูบาศรีวิชัย สิริวิชโย
บทบาทนักบุญแห่งล้านนาได้ปฏิบัติตนบำเพ็ญเพียรภาวนาสิกขาวินัย ตามรอยพระบรมศาสดาด้วยข้อวัตรปฏิบัติเสริมบุคลิกภาพด้วยความน่าเลื่อมใส อันเป็นลักษณะพิเศษที่เรียกว่า “ตนบุญ” ด้วยจริยวัตรอันเคร่งครัดที่ปรากฏให้บุคคลที่ได้พบเห็น มีความศรัทธานับถือเป็นความสันโดษเคร่งในการรักษาศีลวินัย จึงเป็นที่เคารพศรัทธาและยกย่องว่านักบุญแห่งล้านนา ประกอบกับที่พระครูบาศรีวิชัย มีบทบาทแห่งตนบุญในการปฏิบัติตนอย่างสม่ำเสมอต่อสาธารณชน ที่เคารพศรัทธาโดยอาศัยหลักปฏิปทาข้อวัตรปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน เจริญจิตภาวนาเป็นบรรทัดฐาน ในการต่อสู่กับปัญหาอุปสรรคและวางตนไว้ในฐานะที่พอเหมาะพอควรแก่ฐานะ ภาวะ บุคคล เหตุการณ์ และสิ่งแวดล้อม ถูกต้องตามหลักประเพณี ที่เหมาะสมหลักคุณธรรมดังกล่าวมานั้นเป็นประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนาเป็นอย่างมาก
บทบาทด้านการบูรณะปฏิสังขรณ์ศาสนสถานวัด เป็นประธานในการพื้นฟูบูรณะปฏิสังขรณ์ศาสนสถานวัดในล้านนาเป็นจำนวนมาก เช่น ถนนขึ้นสู่พระธาตุดอยสุเทพ ได้ถูกเลือกให้เป็นสถานที่สร้างสถูปเก็บอัฐิของท่านพระครูบาศรีวิชัย คือวัดจามเทวี วัดบ้านปางในจังหวัดลำพูน วัดพระธาตุช่อแฮ จังหวัดแพร่ วัดศรีโคมคำ จังหวัดพะเยา วัดสวนดอก จังหวัดเชียงใหม่ และวัดพระแก้วดอนเต้าสุชาดาราม จังหวัดลำปาง ศาสนาสถานอันเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ของพระพุทธศาสนาในล้านนา การเป็นศูนย์กลางดึงดูดให้ผู้คนที่เคารพศรัทธาเลื่อมใส่เป็นจำนวนมากมาร่วมทำบุญกับ “ตนบุญ” ชาวล้านนาเชื่อว่าจะได้อานิสงส์ผลบุญจากการทำบุญกับผู้มีบุญ ในพระพุทธศาสนา
|