วิทยานิพนธ์นี้ มุ่งศึกษา ความเป็นมาและความสำคัญของหมอพื้นบ้าน ศึกษาถึง จริยธรรมสำหรับหมอพื้นบ้าน และจริยธรรมของหมอพื้นบ้านในการรักษาโรคด้วยสมุนไพร
ผลการวิจัยพบว่า จริยธรรมที่หมอพื้นบ้านใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติแบ่งออก เป็น ๓ ประเด็นคือ ๑) ประวัติความเป็นมาและความสำคัญของหมอพื้นบ้านมีพัฒนาการในการรักษาโรคของมนุษย์มาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน โดยการใช้สมุนไพรในการรักษาโรค มีวิธีการสืบทอดด้วยการท่องจำจนขึ้นใจ ต่อมามีการจดบันทึกรวบรวมเป็นตำรายาต่างๆ เช่น ตำราแพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ หมอพื้นบ้านได้ยึดหลักคำสอนในคัมภีร์ฉันทศาสตร์ซึ่งกล่าวถึงจริยธรรมของหมอพื้นบ้านไว้เป็นแนวทางประพฤติปฏิบัติจนถึงปัจจุบัน ๒)หมอพื้นบ้านสามารถนำหลักพุทธจริยธรรมที่สอดคล้องกับการรักษาโรคได้แก่ อกุศลมูล ๓ พรหมวิหาร ๔ อิทธิบาท ๔ และยึดคุณสมบัติของผู้พยาบาลไข นำมาประยุกต์ใช้ ในการแก้ปัญหาด้านการรักษาโรคและการดำเนินชีวิตได้อย่างถูกต้องผลจากการที่ดำเนินตามหลักจริยธรรม ทำให้หมอพื้นบ้านเป็นที่ยอมรับของคนทั้งหลาย การที่หมอพื้นบ้านประพฤติปฏิบัติตามหลักจริยธรรมทำให้เกิดประโยชน์ทั้งต่อตนเองและผู้อื่นจริยธรรมก็จะเป็นเกาะป้องกันอันตรายแก่ผู้ประพฤติปฏิบัติตามไม่ให้ประพฤติผิดจรรยาบรรณวิชาชีพ และยังเป็นการรักษาวัฒนธรรมด้านจริยธรรมของหมอพื้นบ้านไม่ให้เสื่อมสลาย ๓) ปัญหาจริยธรรมของหมอพื้นบ้านในการรักษาโรคด้วยสมุนไพร ในปัจจุบันถือว่าเป็นปัญหาใหญ่เพราะ เกิดจากภาวะทางเศรษฐกิจ ความเห็นแก่ตัว บางคนอยากจะเป็นหมอเพราะรายได้ดี แต่ขาดการเรียนรู้ทั้งทฤษฎีและปฏิบัติประพฤติผิดศีลขาดจิตสำนึกในความเป็นหมอ มีความโลภเห็นแก่ได้
แนวทางแก้ปัญหาจริยธรรมคือ จะต้องขอความร่วมมือทั้งภาครัฐ และเอกชน ตลอดจนประชาชน ช่วยกันดูแล รักษาภูมิปัญญาอันล้ำค่าของคนไทย อย่าให้คนแอบอ้าง ไปเป็นช่องทางหากินในทางที่ผิดจริยธรรม หมอพื้นบ้านทั้ง ๓ ท่าน ได้เสนอแนวทางแก้ปัญหาจริยธรรมของหมอพื้นบ้าน ดังนี้ ๑) พ่อจารย์คำ ชูศรีทอง ยึดหลักการมี สติ และ สัมปชัญญะ ๒) พ่อจารย์สุด ชำนาญมิ่ง ยึดหลักการมี พรหมวิหาร ๔ ๓) พ่อจารย์พุทธา โพธิ์ชัยหล้า ยึดหลักการไม่มี อคติ ๔ เป็นแนวทางเสนอแนะให้มอพื้นบ้านประพฤติตาม
การรักษาโรคตามแนวทางของหมอพื้นบ้านทั้ง ๓ ท่านมีอยู่ ๒ แบบ คือ ๑) การรักษาโรคแบบดั้งเดิมคือ การรักษาโรคโดยอาศัยความรู้จากตำรา หรือ การเรียนสืบต่อๆ กันมา ซึ่งมิใช่การรักษาแบบแพทย์แผนปัจจุบันเช่น ยาฝน ยาต้ม ยาแช่ ๒) การรักษาโรคแบบแพทย์แผนไทยคือ กระบวนการรักษาโรคอาศัยหลักวิชาการ ใช้เครื่องมือทางวิชาการแพทย์ วินิจฉัย และรักษาโรคตามขบวนการ อย่างมีระบบ
|