ในการวิจัย เรื่อง วิธีการปฏิบัติและผลของการปฏิบัติกัมมัฏฐานของผู้ปฏิบัติธรรมวัดไตรสิกขาทลามลตาราม อำเภอคำตากล้า จังหวัดสกลนคร มีวัตถุประสงค์เพื่อ (๑)ศึกษาหลักการและวิธีการปฏิบัติกัมมัฏฐานในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท (๒)ศึกษาวิธีการปฏิบัติกัมมัฏฐานของวัดไตรสิกขาทลามลตาราม ตำบลแพด อำเภอคำตากล้า จังหวัดสกลนครและ
(๓)ศึกษาผลของการปฏิบัติกัมมัฏฐานตามแนวทางของวัดดังกล่าวข้างต้น
งานวิทยานิพนธ์นี้ ใช้วิธีการวิจัยทั้งคุณภาพและปริมาณ เพื่อรวบรวมข้อมูล การติดตามผลด้วยวิธีแจกแบบสอบถามมีโครงสร้างแบบปลายเปิดและแบบสัมภาษณ์ปลายเปิด สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล โดยคิดเป็นอัตราร้อยละและวิธีพรรณนาความเรียง แยกเป็นพระภิกษุ, ครูอาจารย์,นักเรียน,ผู้ปกครอง จำนวนอย่างละ ๒๐ รูป/คน ตามลำดับ
ผลจากการวิจัย พบว่า
หลักกัมมัฏฐาน พระพุทธเจ้าจำแนกเป็น สมถกัมมัฏฐาน คืออบรมจิตให้เกิดความสงบตั้งมั่นเป็นสมาธิและยกจิตขึ้นสู่วิปัสสนากัมมัฏฐานปฏิบัติฝึกฝนอบรมปัญญาให้เกิดความรู้แจ้ง กำหนดรูปนามพิจารณาให้เห็นไตรลักษณ์ และวิปัสสนามีเพียงในพระพุทธศาสนา วิธีการเจริญสติปัฏฐาน ๔ คือการเจริญวิปัสสนา มีสติกำหนดรู้รูป-นาม การดับกิเลสประกอบด้วย อาตาปี มีความเพียรเผากิเลสให้ร้อนทั่ว หมั่นขยันปฏิบัติกัมมัฏฐานมิอย่างต่อเนื่อง สติมา มีสติกำหนดรูปนามอยู่เสมอ สัมปชาโน มีสัมปชัญญะ คือ รู้รูปนามอยู่ทุกขณะ และอานาปานสติสมาธิเป็นข้อปฏิบัติเพื่อมุ่งผลสมาธิอย่างเดียวก็ได้ ใช้ปฏิบัติตามแนวสติปัฏฐาน ๔ ก็ได้ เป็นทั้งสมถะและวิปัสสนา อานาปานสติเป็นธรรมเครื่องอยู่ของพระอริยเจ้า การปฏิบัติกัมมัฏฐานตามคัมภีร์วิสุทธิมรรค สมบูรณ์ด้วยศีล สมาธิ ปัญญา จึงเป็นคำสอนที่เกี่ยวกับปริยัติ ปฏิบัติและปฏิเวธในพระพุทธศาสนา คือ การบรรลุฌาน มรรค ผล และนิพพาน
วิธีการปฏิบัติกัมมัฏฐานของวัดไตรสิกขาทลามลตาราม ส่วนใหญ่ พระอาจารย์สมภพ โชติปญฺโญ ยึดคัมภีร์พระไตรปิฎกและวิสุทธิมรรค สอนตามแนวสติปัฏฐาน ๔ และอานาปานสติ มีความพร้อมด้านวิชชาจรณะ ประยุกต์หลักธรรมให้เห็นเป็นรูปธรรม ซึ่งผู้ปฏิบัติใหม่ เฉพาะกลุ่มเยาวชนเข้าใจได้ง่ายตามหลักสูตรระยะสั้น โดยกำหนดลมหายใจเข้าออก ให้มีความระลึกรู้อยู่กับปัจจุบัน สามารถนำมาใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวันได้ ผลของผู้เข้าฝึกอบรม ซึ่งมีความแตกต่าง ในเรื่อง เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ บางคนขาดความศรัทธาไม่เคยรู้ว่าการปฏิบัติธรรมคืออะไร จากเหตุผล เมื่อได้รับการฝึกอบรมแล้ว เกิดการพัฒนาทางด้านจิตใจมีอารมณ์มั่นคงจิตใจสงบ มีสติสัมปชัญญะต่อผลการเรียน มีความกตัญญูรู้คุณพ่อคุณแม่ มีศรัทธาต่อพระพุทธศาสนามากขึ้น
ผลการปฏิบัติกัมมัฏฐาน ของกลุ่มเป้าหมาย ได้ผ่านการฝึกอบรมกัมมัฏฐาน มีการพัฒนาชีวิตในทางที่ดีขึ้นเกือบทุกด้าน เช่น ด้านสุขภาพจิตใจ ด้านศีลธรรม ด้านครอบครัวและด้านสังคมมีความเชื่อในเรื่องการปฏิบัติธรรมสามารถช่วยให้มีสติ นอกจากนี้มีทัศนะคติที่ดีต่อพระพุทธศาสนาสามารถนำไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิต ให้มีสติยั้งคิดก่อนการตัดสินใจ แก้ไขปัญหาได้อย่างมีเหตุ ผลจิตใจ มีความเชื่อเรื่องกฎแห่งกรรม “ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว” ละอายชั่วกลัวบาป อ่อนน้อมถ่อมตน กตัญญูต่อคุณพ่อคุณแม่ เคารพครูอาจารย์ เพิ่มมากขึ้น กลุ่มเยาวชนที่ผ่านการฝึกอบรม มีความเมตตาต่อเพื่อนร่วมโลก เมื่อเปรียบเทียบพฤติกรรม ระดับความพึงพอใจ จากการประเมินผู้ปกครองของกลุ่มนักเรียน โดยรวม มีความสำรวมกาย วาจา รู้จักรับผิดชอบต่อการเรียนและงานบ้านมากขึ้น
|