การศึกษาเชิงวิเคราะห์เรื่องการระลึกชาติในพระสุตตันปิฎกนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ทราบหลักการและวิธีการของการระลึกชาติในแนวทางพระพุทธศาสนาอย่างเป็นระบบและชัดเจน อีกทั้งเพื่อนำเอาหลักการและวิธีการการระลึกชาติที่ได้จากการศึกษาวิจัยนี้ ไปเป็นแนวทางในการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันอันเป็นการส่งเสริมการปฏิบัติและส่งเสริมศรัทธาของพระพุทธศาสนิกชนให้มั่นคงยิ่งขึ้น งานวิจัยนี้ เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร โดยศึกษาวิเคราะห์เนื้อหาจากพระไตรปิฎก ฉบับภาษาบาลีและฉบับภาษาไทย ของมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยเป็นหลัก และศึกษาค้นคว้าเอกสารอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น อรรถกถาและงานเขียนของนักวิชาการทางพระพุทธศาสนาประกอบ และทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยวิธีวิเคราะห์เชิงตรรกะและนำเสนอผลการศึกษาในเชิงบรรยาย ผลของการวิจับพบว่า การระลึกชาติ ตามแนวทางของพระพุทธศาสนาเป็นปรากฏการณ์ทางจิตที่มนุษย์สามารถจะระลึกถึงอดีตชาติของตนได้โดยบำเพ็ญสมาธิจนจิตสงบนิ่งถึงขั้นบรรลุปุพเพนิสานุสสติญาณ คือความรู้เป็นเครื่องระลึกได้ถึงขันธ์ที่อาศัยอยู่ในก่อนหรือระลึกชาติได้ แนวคิดพื้นฐานสำคัญเกี่ยวกับการระลึกชาติของพระพุทธศาสนามีความสัมพันธ์กับคำสอนหลัก ๒ ประการ คือ สังสารวัฏ และ กฎแห่งกรรม เพราะการเวียนว่ายตายเกิดเป็นสิ่งที่เป็นไปด้วยอำนาจของกรรม ลักษณะของการระลึกชาติ เป็นลักษณะความสามารถของบุคคลที่สามารถระลึกย้อนอดีตชาติได้ ตั้งแต่หนึ่งชาติไปจนนับเป็นแสนๆ ชาติ ทั้งสามารถที่จะจดจำรายละเอียดของการเป็นอยู่ ความสุข ความทุกข์ ของตนในแต่ละชาติได้อย่างชัดเจน วิธีการสร้างความสามารถในการระลึกชาติ ตามหลักพระพุทธศาสนามี ๕ ขั้นตอน คือ ๑. การประกอบด้วยอริยสีลขันธ์ อริยอินทรีย์สังวร อริยสติสัมปัชชัญญะ และอริยสันโดษ ๒. การอยู่ในเสนาสนะอันเงียบสงัดที่เหมาะกับการบำเพ็ญเพียร ๓. การตั้งปณิธานมุ่งมั่นบำเพ็ญเพียรทางจิต ๔. การปฏิบัติฝึกจิตตามหลักธรรมเพื่อการระลึกชาติ และ ๕. การบำเพ็ญเพียรทางจิตจนเป็นสมาธิแน่วแน่สามารถนิวรณ์และบรรลุธรรมชั้นสูงตามลำดับจนถึงปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ความเชื่อในการระลึกชาติ มีอิทธิพลอย่างมากต่อการกำหนดพฤติกรรมของบุคคลส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมไปในทางที่ดี มีคุณภาพชีวิตที่ดีงาม พัฒนาตนเองได้ทั้งด้านสติปัญญา ด้านจิต ดำเนินชีวิตประกอบด้วยสุจริตธรรมซึ่งจะเป็นเหตุให้เกิดประโยชน์สุขทั้งแก่ตนเองและสังคมโดยส่วนรวม บุคคลทั่วไป สามารถประยุกต์วิธีการปฏิบัติเพื่อการระลึกชาติมาใช้ในชีวิตประจำวันได้นับตั้งแต่การรักษาศีล การฝึกให้เกิดวิเวก การตั้งจิตปณิธาน และการฝึกใช้สติสัมปัชชัญญะ ตามแนวสติปัฏฐานในการทำกิจกรรมต่างๆ ผลที่จะได้รับก็คือ การผ่อนคลาย หายเครียด ส่งเสริมให้การทำงานมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ดำรงชีวิตอย่างมีสติกำกับ ย่อมประสบความสุข ความสงบ มีชีวิตที่มีคุณภาพ กอรปด้วยคุณธรรม คุณงาม และความดี งานวิจัยนี้ เป็นการศึกษาในเชิงวิชาการภาคทฤษฎีจากเอกสารสำคัญของพระพุทธศาสนาจึงเป็นเนื้อหาเชิงวิชาการเท่านั้น แต่เนื้อหาที่แท้จริงของการระลึกชาติได้นั้นเป็นเรื่องของการปฏิบัติสามารถพิสูจน์ผลได้ด้วยการปฏิบัติเท่านั้น อย่างไรก็ตาม หากผู้สนใจในเรื่องนี้ต้องการที่จะศึกษาต่อให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้นต่อไป ก็อาจจะศึกษาต่อในเชิงปฏิบัติได้ โดยนำเอาผลการวิจัยในครั้งนี้ไปเป็นแนวทางในการปฏิบัติตนบำเพ็ญเพียร เพื่อพิสูจน์ความจริงด้วยตนเอง หรือ ศึกษาในเชิงพฤติกรรมศาสตร์ เพื่อให้ทราบว่า ความเชื่อเรื่องการระลึกชาติได้นั้น มีส่วนส่งเสริมพฤติกรรมด้านของบุคคลและสังคมได้มากน้อยเพียงใดเป็นต้น