บทคัดย่อ

          การศึกษาวิจัยเรื่อง “บทบาทการเผยแผ่ธรรมะของพระธรรมทัศนาธร(ทองสุก
สุทสฺโส)” มีวัตถุประสงค์ ๑. เพื่อศึกษาวิเคราะห์แนวคิดเกี่ยวกับการเผยแผ่ตามแนวพระพุทธศาสนา   ๒. เพื่อศึกษาบทบาทการเผยแผ่ธรรมะของพระธรรมทัศนาธร (ทองสุก สุทสฺโส) และ ๓. เพื่อศึกษารูปแบบและแนวทางในการเผยแผ่ธรรมะของพระธรรมทัศนาธร (ทองสุก สุทสฺโส) ได้ดำเนินการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ซึ่งใช้การวิจัยเอกสาร (Documentary Research) และการสัมภาษณ์เชิงลึก (In - depth interview) กับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Information) จำนวน ๑๐
รูป/ท่าน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหาประกอบปริบท (Content Analysis Technique) ผลการวิจัยสามารถสรุปและมีข้อเสนอแนะตามลำดับ

ผลการวิจัยพบว่า

              ๑. ผลการวิเคราะห์การเผยแผ่ตามแนวทางพระพุทธศาสนา ได้ผลสรุปออกมาว่า วิธีที่ทรงใช้ในการเผยแผ่ของพระพุทธเจ้ามีหลายวิธีด้วยกัน โดยพระพุทธองค์ทรงเลือกใช้ตามความเหมาะสม ตามสถานการณ์ ตามเหตุปัจจัย ตามกำลังสติปัญญา ตามความพร้อมของผู้ฟัง แต่ที่พบบ่อยพระพุทธองค์ทรงใช้วิธีและนำมาประยุกต์ใช้ดังนี้ คือ แบบสนทนา เป็นฝ่ายถามนำคู่สนทนาเพื่อให้เข้าสู่ความเข้าใจหลักธรรม แบบบรรยาย ใช้ในที่ประชุมใหญ่ในการแสดงธรรมะ แบบตอบปัญหา เป็นวิธีการที่ทรงใช้เมื่อมีผู้มาถามปัญหาความสงสัยข้องใจต่าง ๆ

              ๒. บทบาทการเผยแผ่ธรรมะของพระธรรมทัศนาธร (ทองสุก สุทสฺโส) มี ๒ ด้าน คือ

                   ๑) การเผยแผ่ในวัด โดยมีประเพณีเป็นสื่อกลางในการแสดงธรรมแก่ประชาชนของท่านในวันธัมมัสสวนะ (วันพระ) วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา

                   ๒) การเผยแผ่นอกวัดสามารถเผยแผ่ธรรมะในสถานที่ต่างๆภายนอกวัดได้อย่างมีประสิทธิภาพโดยได้ไปสนธนาธรรม เทศนาธรรม บรรยายธรรม และปาฐกถาธรรมตามหน่วยงานราชการบริษัทห้างร้านเอกชนที่นิมนต์มาในโอกาสต่างๆ นอกจากนี้ยังส่งเสริมให้พระภิกษุสงฆ์ภายในวัดให้เป็นพระนักเผยแผ่อีกด้วย

              ๓. รูปแบบและแนวทางในการเผยแผ่ธรรมะของพระธรรมทัศนาธร

                   ๑) รูปแบบในการเผยแผ่ธรรมะ ใช้รูปแบบในการเผยแผ่การศึกษารูปแบบการใช้สื่อในการเผยแผ่ธรรมะ โดยการใช้สื่อในการเผยแผ่ธรรมะ๒วิธีการคือ๑) สื่อบุคคลได้แก่พระธรรมเทศนาบรรยายธรรมสัมโมทนียกถาการให้โอวาท๒) สื่อมวลชนได้แก่วิทยุกระจายเสียงสื่อสิ่งพิมพ์บทประพันธ์ บทกวี และบทความ

                   ๒) แนวทางในการเผยแผ่ธรรมะ แนวทางการเผยแผ่ธรรมะของพระธรรมทัศนาธร (ทองสุก สุทสฺโส) นั้นท่านได้นำหลักและวิธีการเผยแผ่แบบบูรณาการตามที่ท่านพระธรรมโกศาจารย์(ประยูร ธมฺมจิตฺโต) ได้กล่าวไว้ว่าแนวทางการเผยแผ่พระพุทธศาสนามี ๒ แบบ คือ เชิงรุก คือ แนวทางในการเผยแผ่ธรรมะของในการบริหารคณะสงฆ์ ลักษณะการเผยแผ่เชิงรุกเป็นความจำเป็นแต่ละยุคแต่ละสมัยพระสงฆ์ในอดีตทำการเผยแผ่เชิงรุกด้วยการทำหน้าที่เป็นครูสอนเด็กและเยาวชนวัดในอดีตทำหน้าที่เป็นโรงเรียนเป็นสถานสงเคราะห์งานทั้งสามงานนี้เป็นเรื่องเดียวกันคืองานเผยแผ่เช่นการเทศน์ปาฐกถาทำสื่ออุปกรณ์สอนพระพุทธศาสนางานศึกษาสงเคราะห์ เช่น การสอนพระพุทธศาสนาในโรงเรียน การสอนธรรมศึกษา การให้ทุนการศึกษา งานสาธารณสงเคราะห์ เช่น พัฒนาแหล่งน้ำ การสงเคราะห์ผู้ประสบภัย  เชิงรับ คือ แนวทางการเผยแผ่ในเชิงรับ เช่น การเทศนาธรรม การบรรยายธรรม การอบรม การฝึกปฏิบัติ ที่พระสงฆ์กระทำกันภายในวัดเป็นหลัก เป็นต้น พระธรรมทัศนาธร(ทองสุก สุทสฺโส) ท่านได้ใช้เป็นแนวทางในการเผยแผ่ธรรมะซึ่งก็ประสบผลสำเร็จและเป็นที่ยอมรับของสังคมทั่วไป

ดาวน์โหลด