บทคัดย่อ

                  วิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของเมืองเชียงเหียน  เพื่อศึกษาคติความเชื่อประเพณีการฝังศพของชาวบ้านเชียงเหียนในปัจจุบัน และเพื่อศึกษาคุณค่าความเชื่อประเพณีการฝังศพที่มีต่อชาวบ้านเชียงเหียน อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพเน้นการศึกษาเอกสารและการสัมภาษณ์

                  ผลจากการวิจัยพบว่าชาวบ้านเชียงเหียน มีวัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณีความเชื่อที่เป็นเอกลักษณ์เป็นของตัวเอง ที่สอดคล้องกับประวัติศาสตร์ มีความสัมพันธ์กับวรรณกรรมที่สำคัญของภาคอีสาน คือเรื่องผาแดงนางไอ่และประเพณีบุญบั้งไฟ และประเพณีพิธีกรรมความเชื่อเกี่ยวกับชีวิตหลังความตายซึ่งแตกต่างจากชุมชนอื่นอย่างชัดเจน        

ความเชื่อประเพณีการฝังศพของชาวบ้านเชียงเหียนมีจุดมุ่งหมายอันเดียวกัน คือต้องการส่งให้ดวงวิญญาณของผู้ล่วงลับไปสู่สุคติที่ดี ไม่ให้ผิดจารีตประเพณีที่โบราณได้เคยทำมา มีรูปแบบของพิธีกรรมการฝังศพซึ่งแตกต่างจากชุมชนอื่น คือ เมื่อมีคนตายแบบไม่ปกติห้ามเผาเด็ดขาด ต้องฝังอย่างเดียว เพราะจะผิดจารีตประเพณี (คะลำ) จะทำให้ญาติผู้ตายและชาวบ้านเดือดร้อนจึงไม่นิยมเผา ถ้าตายนอกบ้านห้ามนำศพเข้ามาในบ้าน ห้ามเก็บศพไว้ค้างคืน ไม่มีพระสงฆ์นำหน้าจูงศพไปป่าช้า การตายโหงต้องฝังอย่างเดียว ตายวันนั้นต้องนำไปฝังวันนั้น ต่อมาจึงอนุโลมให้รอจนกว่าจะถึงเช้าจึงนำไปฝัง และยังมีวิธีเสี่ยงทายไข่ เป็นการจัดพิธีกรรมที่ยังยึดถือปฏิบัติอยู่จนถึงทุกวันนี้

                 คุณค่าความเชื่อประเพณีการฝังศพของชาวบ้านเชียงเหียนถือว่าเป็นแบบอย่างที่ดีที่เราได้ทำตามประเพณีที่ปู่ย่าตายายได้เคยกระทำมา  และเป็นการช่วยเหลือกันให้กำลังใจญาติผู้ตายและได้สืบทอดประเพณี วัฒนธรรมที่มีแต่โบราณไว้ไม่ให้สูญหายไป ส่วนทางด้านชุมชน ทำให้เกิดความสามัคคีกันและเข้าใจซึ่งกันและกันมีจุดประสงค์เพื่อแสดงออกถึงความกตัญญูกตเวที และเป็นการแสดงออกถึงน้ำใจของญาติพี่น้องและคนในชุมชน ก่อให้เกิดสิ่งที่มีคุณค่าทางจริยธรรมในการดำเนินชีวิต มีการบำเพ็ญบุญ ให้ทาน รักษาศีล และเจริญภาวนา เป็นต้น

ดาวน์โหลด